Schrijfvaardigheid jongeren holt achteruit: 'We rammen motivatie eruit met technisch en begrijpend lezen'
- Nieuws
- Schrijfvaardigheid jongeren holt achteruit: 'We rammen motivatie eruit met technisch en begrijpend lezen'
De Onderwijsinspectie meldt dat naast de leesvaardigheid ook de schrijfvaardigheid van jongeren hard achteruit holt. Zo'n 17 procent van de middelbare scholieren kan in het tweede jaar van het voorgezet onderwijs geen eenvoudige, begrijpelijke teksten schrijven. Bij vmbo-basis- en kaderleerlingen haalt zelfs 40 procent dat niveau niet. "De manier waarop wij toetsen, is een belangrijke verklaring hiervoor", stelt Freddy Weima, voorzitter van de PO-Raad, bij Spraakmakers.
Er wordt door de Onderwijsinspectie gesproken van een bredere ontwikkelingen, aangezien er bij andere basisvaardigheden, zoals lezen en rekenen, al jarenlang een neergang zichtbaar is. Het zou zelfs kunnen zorgen voor laaggeletterdheid onder jongeren. Over de leesvaardigheid van leerlingen wordt al langer de noodklok geluid, waardoor daar nu juist een te grote focus op ligt, aldus Weima.
Toetsing
Volgens Weima is de doorstroomtoets, ofwel de oude CITO-toets, "heel belangrijk" geworden en is zo'n toets te "bepalend" geworden "voor de toekomst van een leerling op veel te jonge leeftijd." Bovendien wordt er bij dit soort toetsen alleen gekeken naar "bepaalde aspecten van lezen" en "helemaal niet naar schrijven", waardoor er op school alleen geoefend wordt met lezen. "Die motivatie rammen we eruit met al dat technische en begrijpende lezen, terwijl kinderen juist heel gemotiveerd zijn op die leeftijd", aldus Weima.
Aansluiting
Daarom moet er gekeken worden naar "bredere kennis en vaardigheden van kinderen". Volgens Weima kan dat ook bij de andere vakken, zoals bij Geschiedenis en Aardrijkskunde. "Als je dat kan verbinden met schrijven, kunnen we grote stappen maken", meent Weima. Gert Rijlaarsdam, hoogleraar Taalonderwijsvernieuwing aan de UvA, sluit zich daarbij aan. "Schrijven bij andere vakken wordt niet gezien als schrijven. Dus leerlingen krijgen daar een taakje bij een vak en moeten een open vraag beantwoorden. Als ze een paar goede woorden schrijven, wordt het goed gerekend."
Rijlaarsdam benadrukt dat lezen en schrijven "heel erg samenhangt" en dat er daarom "veel aandacht" naar uit moet. "Het is nog steeds zo dat er in het algemeen heel weinig schrijfopdrachten worden gegeven, omdat het veel inspanning vraagt van zowel de docent als de leerling", vertelt de hoogleraar. "Er is ook sprake van overbelasting en dat is ook een probleem. Die ruimte kun je wel vinden als je dat wil, vooral als je verbinding legt met andere vakken."
Motorisch geheugen
Shantella de Visser is docent op een middelbare school en pleit ervoor dat leerlingen veel meer met de hand moeten schrijven, omdat "het motorische geheugen bijdraagt aan het schrijven." Typen op een scherm draagt daar dan weer helemaal niet aan bij. "Woordenschat vergroten en spelling, daar is met de hand schrijven gezond voor", zegt De Visser. Volgens de docent hebben ook ouders daar een grote rol in. "Het hangt allemaal samen met elkaar."
PABO
PABO-studenten hebben zelf ook moeite met de schrijfvaardigheid, vertelt Gaby Verhoeven, die op de docentenopleiding taallessen geeft. De eerstejaars vragen zich soms af "hoe het ook alweer zat met de d's en t's", aldus Verhoeven. "We weten steeds beter hoe je lezen aan andere vakken kunt koppelen. Maar dat moet ook met schrijven", concludeert Verhoeven.
Mis niets met de nieuwsbrief van Spraakmakers
Spraakmakers maken we mét jou als luisteraar. En om jou zoveel mogelijk bij ons programma te betrekken, versturen we een dagelijkse nieuwsbrief. Hierin vind je de stelling van de dag, de onderwerpen in de uitzending en een interessant artikel dat zeker het lezen waard is. Zo kun je gemakkelijk meepraten en mis je nooit meer iets!
Gerelateerd
