'Ik word uitgescholden voor aap en kutneger'

De rondvraag begon bij de voorzitters en jeugdvoorzitters van diverse amateurclubs. De meeste bestuurders vertelden dat het aantal racistische incidenten in vergelijking met tien jaar geleden is gedaald. Toch vinden er volgens de clubs nog steeds racistische incidenten plaats op en rond hun velden. Sommige incidenten worden gemeld bij de KNVB, maar in andere gevallen gaan de clubs op zoek naar een onderlinge oplossing.

'Rot op naar je eigen land'

Bij een rondvraag bij spelers van kleur werd direct duidelijk dat de meerderheid regelmatig te maken heeft met racisme. Volgens de spelers was het tien jaar geleden erger, maar worden ze op het veld nog steeds racistisch uitgescholden. Een van de spelers vertelt dat hij bijvoorbeeld te horen krijgt: "Je hoort hier niet, rot op naar je eigen land."

"Je moet doof zijn voor racisme", zegt een andere speler die al jarenlang actief is op het hoogste niveau van het amateurvoetbal. Hij wil anoniem zijn verhaal doen. De van oorsprong Congolese voetballer probeert racistische opmerkingen te negeren.

"De supporters die het doen zie je later toch nooit meer, ik reageer er daarom nooit op. Dat ze schelden is ook een manier om mij uit mijn spel te krijgen, zo probeer ik ernaar te kijken. Het heeft geen zin om het je persoonlijk aan te trekken, het blijft toch wel gebeuren."

Het beeld dat uit al deze gesprekken naar voren komt, is de moedeloosheid bij deze spelers over het racisme waarmee ze in hun sport worden geconfronteerd. Er ligt ook een taboe op. Ze praten er niet graag over en zeker niet in het openbaar op de radio.

'Aap en kutneger'

Amateurvoetballer Enoch (19) is daarop de uitzondering. Hij wil zijn verhaal wél delen. Enoch speelt in de vierde klasse en kreeg in de jeugd al vaak te maken met racistische uitingen. Nu hij bij de senioren speelt wordt het racisme volgens hem alleen maar erger. "In de afgelopen zes wedstrijden ben ik vier keer racistisch bejegend."

"Ze schelden me uit voor aap, kutneger. Als het gebeurt haalt mijn trainer mij naar de kant, hij wil niet dat ik ga natrappen. Als ik het racisme aan de scheidsrechter meld word ik voor gek aangezien. Er wordt volgens mij te weinig gedaan tegen het racisme op de velden", vertelt Enoch.

Absoluut niet tolereren

"Hier schrik ik wel van", reageert amateurscheidsrechter Mark Ouendag in de studio van De Nieuws BV. Als scheidsrechter hoor en zie je lang niet alles, vertelt hij. "In zo'n situatie moet je een speler proberen in elk geval het gevoel te geven dat hij gehoord wordt."

"Het vak van scheidsrechter gaat om echt iets zien en er dan iets mee doen. Als je het niet zelf hebt waargenomen, is het wel heel lastig om iemand eruit te sturen." Ouendag waarschuwt in zo'n situatie de spelers dat hij discriminatie absoluut niet tolereert en desnoods de wedstrijd staakt.

Dat gebeurde gisteren toen de amateurscheidsrechter een wedstrijd floot tussen Sporting '70 uit Utrecht en het Arnhemse Eldenia. "Ik was een leuke wedstrijd aan het fluiten tussen twee verenigingen waar ik al jaren kom en waar nooit iets geks gebeurt." Ouendag vertelt hoe in blessuretijd vlakbij het publiek een ruzietje ontstond tussen een paar spelers.

'Ga weg roetveegman'

"Ik ging er naartoe om het incident op te lossen. Toen kwamen er nog een paar spelers bij, waaronder een donkere speler van Sporting en hoorde ik ineens vanuit het publiek roepen 'ga weg roetveegman'." Dat gebeurde tot twee keer toe. Ouendag vertelt dat hij de schreeuwer in kwestie confronteerde, vervolgens met de teams naar binnen ging en toen in overleg met beide partijen een einde aan de wedstrijd maakte."

Discriminatie in het amateurvoetbal in cijfers

De KNVB heeft sinds het begin van dit voetbalseizoen een speciaal meldpunt voor wanordelijkheden. Daar kunnen spelers en clubs zich melden. Cijfers over het aantal meldingen dat tot nu toe binnen is gekomen, wil de voetbalbond niet geven. Mogelijk worden die gepubliceerd in het jaarverslag.

Cijfers over discriminatie worden geregistreerd door de antidiscriminatievoorzieningen (ADV’s) en de politie. Zij telden in 2018 ongeveer 230 meldingen van racisme en discriminatie op het terrein van sport en recreatie. Tikho Ong van antidiscriminatiebureau RADAR: "30 tot 40 van die zaken zijn voetbalgerelateerd. We zien het topje van de ijsberg." Ong baseert zich op een onderzoek waarbij Zeeuwse en Brabantse voetbalclubs werd gevraagd naar ervaringen met discriminatie. "25 procent van de kaderleden in Noord-Brabant is getuige geweest van discriminatie op het veld. 5 procent heeft het maandelijks of wekelijks meegemaakt."

Op de vraag waarom mensen niet snel melding maken van discriminatie op het veld, antwoordt Ong: "Je moet het gevoel hebben dat het zin heeft. De KNVB moet veel duidelijker communiceren dat er echt iets gebeurt na een melding. Individuele spelers vinden het misschien moeilijk. Als vereniging, als team moet je zeggen: 'dit pikken we niet meer'." Volgens Ong is het in Nederland niet makkelijk om te zeggen dat iets racisme is: "Je komt als speler voor je plezier om te spelen. Het is niet leuk om dat te vertellen. Dan ben je toch iemand die het feestje komt verpesten."

Meer van De Nieuws BV?

Volg ons op Instagram, Facebook en Twitter.