Casino’s op voetbalshirts ingeruild voor loterijen: 'Gokken is gokken, ook bij een loterij'

"Ik vind het vrij absurd", zegt Van Dijk. "Voor de toeschouwer verandert er ook weinig. Die gokindustrie is nog altijd even aanwezig in het stadion als eerst. Ik dacht: yes, eindelijk al die online casino's uit de sport. En dan zie je de ene na de andere deal langskomen: VriendenLoterij Eredivisie, Eurojackpot - desnoods nog van de Nederlandse staat via de Nederlandse Loterij."

Triggers en terugval

Van Dijk weet uit eigen ervaring hoe groot de impact van zichtbare kansspelen kan zijn. "Ik zat best wel lang in ontkenning van mijn problemen. Zodra je je realiseert dat je verslaafd bent, is het eigenlijk al te laat. Dan ben je al te ver heen." Hij verloor in zijn verslavingsjaren niet alleen veel geld, maar ook zichzelf. "Ik werd depressief, ik functioneerde gewoon niet meer. Ik deed niets anders dan gokken."

Een hulpmiddel dat hem hielp was het Centraal Register Uitsluiting Kansspelen (Cruks). "Je schrijft je in en dan zijn de deuren dicht. Dat is een hulpmiddel, niet dé oplossing. Maar het helpt."

Toch merkte Van Dijk dat er een grote achterdeur openstond: de loterijen. "Ik kwam erachter dat loterijen zijn uitgesloten van Cruks. Dus ik zag een open deurtje. Voor ik het wist had ik m'n hele maandloon in een trekking gestopt. De loterij nam geen contact op met mij om te vragen naar het grote aantal loten dat ik had, nee."

Wetgeving loopt achter

Hoogleraar verslavingen Arnt Schellekens van de Radboud Universiteit begrijpt Van Dijk's zorg. "Het risico bij loterijen is relatief laag in vergelijking met online gokspelen of fruitautomaten, dat klopt. Tegelijkertijd laat zijn verhaal zien dat wanneer je eenmaal verslaafd bent geraakt, ook een loterij een risico draagt. Voor een kleinere groep is dat nog steeds een groot probleem."

Volgens Schellekens is het verleidelijk voor de gokindustrie om zich aan sport te verbinden. "Je koppelt iets wat gezondheid, gezelligheid en spanning uitstraalt aan jouw product. Dat hebben we ook gezien bij alcohol en tabak. Denk aan het Holland Heineken Huis. Het is een rare koppeling tussen iets dat heel populair is en heel ongezond - maar het werkt wel."

Daarbij wringt het volgens hem dat de overheid zelf meeverdient. "Voor al deze verslavende producten geldt dat de staat er ook geld aan verdient. Dat maakt beleid ingewikkeld en dubbel."

Politieke keuzes

Van Dijk ziet een duidelijke rol voor de politiek in Den Haag. "Ik denk dat het hoog tijd is dat de staat stopt met zelf deelnemen aan de gokindustrie. Anders speel je een dubbelspel. En daarnaast moeten de wetten rond loterijen mee-evolueren met hoe loterijen nu zijn ingericht. Tegenwoordig is er minimaal één trekking per dag, soms zelfs ieder uur. Dat is een heel contrast met vijftig jaar geleden."

Schellekens vindt ook dat de politiek aan zet is. "We weten dat bij mensen met een verslaving de zucht enorm kan worden getriggerd door allerlei cues. Zelfs alleen al door een voetbalwedstrijd. Dan gaan de hersengebieden die verantwoordelijk zijn voor die zucht aan. Je hoeft er niet eens reclame bij te zetten. Die koppeling moet je doorbreken."