Politiek
BNNVARA

De parlementaire enquête versterkt de democratie

foto: Wikicommonsfoto: Wikicommons
  1. Nieuwschevron right
  2. De parlementaire enquête versterkt de democratie

Het jaar 1848 markeert het begin van onze parlementaire democratie. Dat jaar was ook het begin van een belangrijk element van die democratie: de parlementaire enquête. Politiek redacteur Joost Bekendam vindt daarom dat dit parlementaire instrument moet worden toegevoegd aan het Museum van de Democratie.

Bekendam voegt daarom de parlementaire enquête uit 1887 toe aan de collectie. De enquête naar de toestanden van arbeiders in grootschalige fabrieken.

Parlementaire enquête

De Eerste en Tweede Kamer hebben een grondwettelijk recht van enquête. Dit betekent dat onze volksvertegenwoordigers een onderzoek mogen starten naar politieke of maatschappelijke misstanden. Zo kunnen de kamers de regering extra goed controleren. In de praktijk wordt dit recht vooral door de Tweede Kamer gebruikt. Zo ook in de jaren 1886 en 1887. Toen deed de Tweede Kamer onderzoek naar de toestanden in fabrieken.

Toestanden in fabrieken

In de jaren '80 van de 19e eeuw was er veel oproer in de samenleving, vertelt Joost Bekendam. "Er was nog geen algemeen stemrecht, dus mensen moesten op andere manieren laten zien dat ze niet blij waren met de situatie zoals deze was." Vooral boze arbeiders lieten van zich horen. Ze vonden dat de regering niet genoeg deed om het welzijn van de hardwerkende arbeider te garanderen.

De vraag of de overheid al dan niet verantwoordelijk was voor het lot van de fabrieksarbeider leidde uiteindelijk tot de parlementaire enquête van 1886, naar de toestanden in de Nederlandse fabrieken. Tijdens zo'n enquête worden verschillende mensen ondervraagd en gehoord door een commissie die is samengesteld door de Tweede Kamer.

Een opmerkelijk moment is de ondervraging van Petrus Regout, een van de grootste industriële magnaten van Nederland. "Tijdens die ondervraging van Regout komt naar voren dat mensen het hele jaar door keihard werken in zijn fabrieken zonder ook maar een dag vrij te hebben," zegt Bekendam. "Dit was een schandaal in die tijd."

Quote

Bij een enquête ga je als politiek echt samen opzoek naar waarheidsvinding

Joost Bekendam

Museum van de Democratie

De democratie blijft een bestuursvorm die altijd ter discussie staat. Er wordt constant aan geschaafd en er wordt nu zelfs gekeken of de Nederlandse parlementaire democratie nog wel toekomstbestendig is: reden genoeg voor De Nieuws BV om het museum van de democratie te openen.

Elke maandag voegt een gastconservator een stuk toe aan de virtuele collectie die hier te bezichtigen is. Door middel van al die stukken en de verhalen die daarbij horen, vertelt het museum het verhaal van onze democratie.

Verandering

"Twee jaar na deze parlementaire enquête wordt de sociale wetgeving iets aangescherpt en is ook de arbeidsinspectie ingesteld," aldus Bekendam. Een signaal dat een dergelijke enquête verandering kan brengen in een maatschappij.

"Een debat in de Tweede Kamer is heel belangrijk omdat ideeën daar botsen en je de kans krijgt om elkaar op feiten aan te pakken en te kijken of je de ander in het nauw kan drijven. Maar bij de enquête ga je echt samen opzoek naar waarheidsvinding. Dus dat is ongelofelijk belangrijk in een democratie," zegt Bekendam.

Museum van de Democratie met Joost Bekendam

Meer van De Nieuws BV?

Volg ons op Instagram, Facebook en Twitter.

Ster advertentie
Ster advertentie