Opinie & Commentaar

'Mijn dood is niet van mij'

foto: ANPfoto: ANP

Nieuws
'Mijn dood is niet van mij'

'Mijn dood is niet van mij', is de titel van een petitie van schrijver en oud-journalist Henk Blanken. Op de website van het Humanistisch Verbond kan je de petitie online tekenen. Ik had niet eerder van het initiatief gehoord en was aangenaam getroffen door de titel van Blankens geesteskind.

Je maakt het toch niet vaak mee in onze postmoderne, maakbaarheidsgeile wegwerpmaatschappij, dat intellectuele mensen durven begrijpen dat de dood principieel ongrijpbaar en onregisseerbaar is. En dat net voor de Kerst, waarin we de geboorte van een kind vieren. Ook zo'n onderwerp dat van een gegeven wonderlijkheid onder de hand van postfeministen verandert in een bloederig slagveld.

Man-met-de-zeis

Maar mijn tevredenheid smolt als sneeuw voor de zon, toen ik de petitie zelf las. Ik begreep dat de titel van de petitie niet de gewenste situatie weergeeft, maar de feitelijke situatie. Althans een bepaalde interpretatie ervan.

Blanken bedoelt niet te zeggen dat artsen en beleidsmakers zich dienen te beschromen als het gaat om het regelen van iemands dood. Nee, Henk bedoelt dat we ons nog veel te weinig bemoeien met sturen van zeer specifieke invitaties aan de Man-met-de-zeis. In plaats van 'we zouden het fijn vinden als u eens tijd zou kunnen vrijmaken in uw agenda de komende maanden of jaren', schrijft Blanken liever 'u dient zich om 9.35 te melden in kamer 316 van zorghotel Het Avondrood'.

Humaan levenseinde voor iedereen

Nu zou je kunnen zeggen: "Ja maar, meneer Blanken, we hebben toch al één van de meest liberale euthanasiewetgevingen ter wereld: wat is er dan nog te regelen?" Nou, het probleem van Blanken is erg persoonlijk. Hij heeft Parkinson, een ziekte die – zo zegt hij zelf – hem 'nog verder opsluit in een lichaam dat al stuk is'. Ook vreest hij voor dementie, die zijn 'geest sloopt' en waardoor hij 'een andere man' wordt dan hij altijd was.

Daarom roept hij de regering op om een 'humaan levenseinde voor iedereen' mogelijk te maken. Blanken vat de kern van zijn probleem samen als: 'Veruit de meeste artsen verlenen geen euthanasie aan wilsonbekwame, diepdemente mensen die niet meer begrijpen wat er gebeurt.' En hij vindt dat dus een slecht idee. Ik niet.

Morele pijn

Ik snap het werkelijk niet. Niet omdat ik christen ben en ik van mijn zelfverzonnen woestijngodje zoveel mogelijk mensen moet laten lijden omdat diezelfde god daar opgewonden van zou raken. Niet omdat ik andere mensen geen afwijkende mening zou toewensen: als christen weet ik dat de hoeveelheid ruimte die ik de andersdenkende laat, dezelfde ruimte is die ikzelf mag opeisen.

Niet omdat ik per se tegen euthanasie in alle gevallen zou zijn: zoals altijd kan actieve beëindiging van een leven de enige, de laatste en de minst-slechte (let op: niet de beste) oplossing zijn.

Nee, ik ben tegen het type denken dat geen morele pijn voelt bij zinnen als: 'Veruit de meeste artsen verlenen geen euthanasie aan wilsonbekwame, diepdemente mensen die niet meer begrijpen wat er gebeurt.' Nee, stel je het omgekeerde eens voor. Stel dat een privékliniek op de Veluwe zou adverteren met: 'Onze artsen hebben er geen enkel probleem mee om wilsonbekwame, diepdementerende mensen, die niet meer begrijpen wat er gebeurt, te euthanaseren.' Ik denk dat de wereld te klein zou zijn, en terecht.

Doodeng

Op de website van die fictieve privékliniek staat precies beschreven hoe het ondenkbare toch kan plaatsvinden. 'Als de demente euthanasieverklaarde zich niet meer kan herinneren dat hij/zij altijd om euthanasie bij dementie heeft verzocht, zijn/haar eigen geschreven en ondertekende verklaring niet meer herkent en/of aangeeft helemaal niet dood te willen, is dat voor onze artsen en bedrijfsjuristen echt geen probleem.'

Heb je dan echt zo weinig respect voor het leven, voor je eigen leven, dat je een wet wilt laten maken waarin je je eigen wil laat overrulen om jou te doden, op het moment dat je niet meer weet dat je daar ooit om gevraagd hebt? Griezelig, doodeng, morbide.

Frank G. Bosman is cultuurtheoloog

Ster advertentie