Hoe werkt UV-straling en hoe meet je dat?
- Nieuws
- Hoe werkt UV-straling en hoe meet je dat?
Het zonnetje schijnt, de temperaturen gaan langzaamaan omhoog en de zonnebrand wordt volop gesmeerd. De UV-stralen komen dus ook weer in aanraking met de huid, wat erg lekker voelt, maar ook schade kan aanrichten. Arjen van Dijk, stralingsonderzoeker van het RIVM, legt bij Spraakmakers uit hoe UV-straling werkt én hoe het gemeten wordt.
Video niet beschikbaar
"UV-straling is licht van de zon of een lamp, in een kleur die nét naast de kleuren van de regenboog zit", begint Van Dijk. Wat betekent het dat het er net naast zit? "Je kunt het niet zien. Het heeft geen naam gekregen die we kennen en aanwijzen. We kunnen het niet zien omdat elke kleur licht een kleine klap geeft als het ergens op komt."
Bij rode stralen is er een zachtere klap en bij blauwe stralen een hardere, legt Van Dijk uit. "UV-straling geeft zo’n harde klap dat, als het op je lichaam komt, het je DNA stukmaakt", vertelt de stralingsdeskundige. "Daarom zit er in je ooglens een stof die ervoor zorgt dat de UV-straling er niet doorheen komt, anders zou je oog vanbinnen stukgaan." Dat probleem hebben meetapparaten natuurlijk niet. "Een meetapparaat heeft geen cellen die stukgaan, dus die kan gewoon doormeten", verklaart Van Dijk.
UV-straling heeft ook positieve effecten. Zo worden mensen goedgemutst van de zon, verlaagt het de bloeddruk en maakt je huid onder invloed van UV-straling vitamine D aan. Dit heb je nodig voor gezonde spieren, je botten en je immuunsysteem. Maar er dreigt ook gevaar. "Te veel UV-straling leidt tot verbranding. Dan word je rood en heb je wel door dat je te ver bent gegaan."
En daar blijft het niet bij. "Zeker de UVA-stralen zitten dicht tegen het blauw aan en verouderen je huid. Dan ga je er vanzelf uitzien als een leren tas en dat is niet zo fraai. Op lange termijn kun je met uv-stralen ook kanker krijgen, dat willen we ook niet. Met je ogen moet je ook oppassen", zegt Van Dijk.
Smeren, dus. "Een hogere factor betekent een betere bescherming. Maar je moet die factoren die op de fles staan niet letterlijk betrekken op hoeveel langer je de zon in kan gaan", benadrukt Van Dijk. "Het slimste is om je dag goed te plannen." Denk dus na over wanneer je de zon in gaat en wat er dan ingesmeerd moet worden. "Plan je dag zodanig dat je niet verbrandt."
KRO-NCRV
Bij KRO-NCRV geloven we dat de samenleving rechtvaardiger, eerlijker, groener en liever kan.
Maak morgen mee, KRO-NCRV.