Bij de Slapelozen tikt de tijd én de biologische klok
- Nieuws
- Bij de Slapelozen tikt de tijd én de biologische klok
Als slaapwetenschapper is de nacht voor Marijke Gordijn vertrouwd terrein. Wanneer zij als chronobioloog onderzoek doet naar de biologische klok, werkt ze regelmatig ’s nachts. Samen met Frits slaat ze voor het programma De Slapelozen een nachtje over, om ons wat meer over de werking van dit interne klokje te vertellen.
Hier zit de klok
Twintigduizend hersencellen op de plek waar het licht uit de ogen het brein binnenkomt. Dáár zit de biologische klok. Het is niet meer dan een speldenprikje, vertelt wetenschapper Marijke Gordijn, maar in een hersenscan is het waarneembaar. "Als je een lijn tussen je gehoorgangen zou trekken en dan nog een lijn van je neusbrug naar je achterhoofdknobbel, dan vind je hem. In het centrum van je hoofd."
Verstoorde klok
Diep in het brein tikken deze cellen het ritme van ongeveer 24 uur. "Als een dirigent die aan jouw lichaam laat weten hoe laat het is", aldus Gordijn. De biologische klok is klein, maar ga je in tegen jouw eigen klokje – door niet te slapen wanneer je moe wordt of door bijvoorbeeld in ploegen- of nachtdienst te werken, dan kan dat gevolgen hebben voor je gezondheid.
Mensen met een verstoord slaap-waakritme kampen vaak met concentratieproblemen, hebben vaker overgewicht en last van depressie. Op de lange termijn verhoogt het de kans op hart- en vaatziekten, vertelt Gordijn.
Licht en donker
Gelukkig kun je het ritme van jouw eigen biologische klok beïnvloeden. "De biologische klok reageert op licht. Dat bepaalt het ritme tussen slapen en waken. Als je geneigd bent om ’s ochtends heel laat wakker te worden, dan heb je licht nodig om de klok terug te schuiven." Wanneer je juist later naar bed wil, dan is het beter om wat langer in (kunst) licht door te brengen.
Licht op het werk
Hoewel de interne klokken tussen mensen verschillen, hebben de meeste mensen meer licht nodig in de ochtend. Tegenwoordig werkt een groot deel van de mensen in een kantoor. Volgens Gordijn zou het beter zijn als we daar blootgesteld worden aan licht met een hogere intensiteit zodat we goed wakker worden overdag, zodat we 's avonds beter slapen. Toch zijn werkgevers hier maar zelden van doordrongen.
Daarom heeft Gordijn de Good Light Group opgericht. Dit is een non-profit organisatie die een groter publiek bewust moet maken van het effect van licht op onze biologische klok en gezondheid.
Aflevering 4 De Slapelozen - eerste uur
In vijf opeenvolgende zomernachten in augustus biedt presentator Frits Spits in zijn intieme studio een week lang een luisterend oor aan hen die de slaap niet kunnen of willen vatten. Gesterkt door slaapdeskundigen, gedragstherapeuten en psychologen, met de zoetgevooisde stem van de poëzie én de nachtelijke cadans van Nederlandstalige muziek, vertellen de slapelozen aan Frits hun verhaal, midden in de donkerste uren van de nacht.
Gerelateerd
