Als het gaat om emoties, bekennen we allemaal kleur

Ben je boos? Gelukkig? Bang misschien? Subtiele veranderingen in de bloedsomloop in je gezicht zorgen dan voor kleine kleurveranderingen rond je neus, wenkbrauwen en op je kin. Dat zorgt bij elk van de emoties voor een specifiek kleurpatroon, dat we in zo’n 75 procent van de gevallen prima bij anderen herkennen. Dat blijkt uit nieuw onderzoek, gepubliceerd in het vakblad PNAS.

Natuurlijk toon je die emoties ook met je gezichtsuitdrukking. Maar zelfs zonder die informatie kun je emoties herkennen. Dat ontdekten de onderzoekers door de kleurpatronen van verschillende emoties af te beelden op een foto van een gezicht met een neutrale uitdrukking. Afhankelijk van die kleurpatronen zagen de proefpersonen het gezicht als vrolijk, bang, boos of verrast.

De onderzoekers gingen zelfs nog een stapje verder, en projecteerden de kleurpatronen van een vrolijk persoon op een boos gezicht, en andersom. Hierbij kregen de proefpersonen het gevoel dat er iets niet klopte, hoewel ze niet goed konden benoemen wat er mis was. Een duidelijke aanwijzing dat we de kleurpatronen inderdaad registreren.

Make-up: valse emoties?

Het ontgaat hoofdonderzoeker Aleix Martinez niet dat zijn resultaten een interessant licht werpen op het gebruik van make-up. Opmaken geldt vaak als een manier om er jonger en mooier uit te zien. Maar misschien is het wel bedoeld om er gelukkiger uit te zien, of een andere positieve emotie uit te stralen, denkt Martinez.

Je zou zelfs kunnen speculeren over ‘slimme cosmetica’, die er speciaal voor is bedoeld om bepaalde emoties uit te lichten – of juist te verhullen.

Kan een computer dit ook?

Ja, daar lijkt het wel op. De wetenschappers verwerkten de resultaten van hun onderzoek in een algoritme. Dat algoritme was in staat om, puur op basis van gezichtskleuring, tot 90 procent van de tijd de emotie op een gezicht goed te bepalen. Geluk herkende het algoritme zo’n 90 procent van de tijd correct. Woede was in 80 procent van de gevallen herkenbaar, en angst 70 procent van de tijd.

De onderzoekers hebben inmiddels een bedrijfje opgericht, Online Emotion, om munt te slaan uit dit algoritme. Ze denken daarbij aan een kunstmatige intelligentie die niet alleen emoties kan herkennen, maar ze misschien ook kan tonen. Dus als je binnenkort ergens een avatar tegenkomt die er opmerkelijk overtuigend boos of verdrietig uitziet, dan is dat misschien wel het werk van dit bedrijfje.

Dit artikel is verzorgd door de wetenschapsredactie van NPO Focus.

NPO Radio 1 houdt je dagelijks op de hoogte over de laatste ontwikkelingen in de wetenschap

Maandag t/m vrijdag rond 16.20 uur in Nieuws en Co
Iedere dinsdag- op woensdagnacht van 02.00 tot 06.00 uur in Focus