Hersenscan verraadt wat je hoort

Stiekem naar je guilty pleasure Wannabe van de Spice Girls luisteren is wellicht in de toekomst niet meer mogelijk. Wetenschappers kunnen namelijk uit hersenscans afleiden wat je hoort. Ook ontwikkelden de onderzoekers van de Universiteit van Maastricht een manier om erachter te komen naar welke geluiden je luisterde door breinactiviteit direct in geluid om te zetten.

In hun studie keken de onderzoekers hoe het brein op verschillende dagelijkse geluiden reageerde, zoals spraak, muziek en dierengeluiden. Door de breinscans en bijbehorende geluidsfragmenten met een computer met wiskundige modellen aan elkaar te koppelen, leerde dit apparaat hoe het brein op verschillende geluiden reageert. Hiermee was de computer in staat om met de hersenscans geluidsfragmenten te reconstrueren. Volgens hoofdonderzoeker Elia Formisano kunnen deze modellen gebruikt worden om het functioneren van de hersenen te voorspellen. Zo kun je bijvoorbeeld kijken welke geluiden het brein eruit filtert, maar ook welke geluiden wij het beste herkennen.

Hersenen geoptimaliseerd voor spraak

Hoewel de door de computer gegenereerde spraakfragmenten voor ons raar klinken, reconstrueert de computer spraak veel beter dan bijvoorbeeld vogelgeluiden. "Wellicht zien we hierin het evolutionaire gegeven terug dat het voor mensen belangrijker is onderscheid te kunnen maken tussen spraak en stemmen dan tussen blaffende honden", zegt Formisano.

Volgens medeonderzoekster Michelle Moerel klinkt in onze oren het gereconstrueerde spraakfragment heel anders, juist omdat onze hersenen zo gespecialiseerd zijn in dit soort geluiden. Onze hersenen zijn niet heel goed in het herkennen van vogelgeluiden, dus dat klinkt al snel goed. Voor een vogel zou het juist andersom zijn.

Gehoorapparaten die kunnen filteren

Wanneer je in een rumoerig café zit, kun je vaak nog wel goed horen wat je gesprekspartner zegt. De rest klinkt als geroezemoes op de achtergrond. Deze achtergrondgeluiden filteren je hersenen weg. Dit heet het cocktail party effect. De huidige gehoorapparaten versterken alle geluiden waardoor voor veel mensen met gehoorproblemen een feestje een onduidelijke zee van gebabbel is.

Mogelijk leidt dit onderzoek naar een oplossing voor dit probleem. "Als we beter begrijpen hoe het brein geluiden registreert en filtert, kunnen we in de toekomst achtergrondgeluid in gehoorapparaten wegdrukken. Dat zou voor veel mensen een wereld van verschil betekenen ", zegt Formisano.

Radio 1 houdt je dagelijks op de hoogte over de laatste ontwikkelingen in de wetenschap
Maandag t/m vrijdag rond 16.20 uur in Nieuws en Co
Dinsdag en vrijdag rond 10.50 uur in De Ochtend

Dit artikel is verzorgd door de wetenschapsredactie van De Kennis van Nu (NTR).