Plantaardige eiwitten kunnen helpen tegen klimaatverandering 'zonder dat consument het merkt'

Het aanbod van plantaardige eiwitproducten in de supermarkten stijgt gestaag. Maar het percentage dierlijke eiwitten ligt nog altijd hoger. En daar ligt ook nog een ander probleem. Het is namelijk niet zo dat één kilogram plantaardig eiwit gelijkstaat aan één kilogram dierlijk eiwit. "Tien kilogram plantaardig levert maar één kilogram dierlijk op", legt Mes uit.

Grotere voetafdruk

Dieren die uiteindelijk door mensen worden geconsumeerd eten namelijk zelf plantaardige eiwitten. Bovendien vereist vee natuurlijk veel water en zorgen ze voor meer stikstof. "Dus dat draagt allemaal bij aan een grotere voetafdruk, dus is slechter voor het klimaat. En we kunnen beter dat plantaardige eiwit of die planten zelf rechtstreeks eten", stelt Mes.

Gras

Rieks Smook, CEO van Grassa, ziet oplossingen. Koeien zijn op zich efficiënte beesten, weet Smook, en nam daarom voor zijn bedrijf inspiratie uit het dier. Waar de koe 25 procent van haar voeding omzet in eiwitten, verpakt in vlees en melk, belandt 75 procent in stikstof en mest. Maar in het gras waarmee de koe zich voedt, zit heel veel eiwit en daarom begon Smook zijn bedrijf Grassa.

Soja is nu de meest voorkomende vorm van een plantaardig eiwit. Maar wat er aan eiwit in een grasblad zit is "net zo voedzaam, zonet voedzamer, dan soja", meldt Smook. Bij Grassa halen ze die eiwitten uit dat bladmateriaal. Het mooie aan gras is dat één gewas daarvan tien keer groter is dan dat van soja, rijst of tarwe.

Het lukt Grassa om 50 procent van de eiwitten uit dat bladmateriaal te halen. De overige 50 procent wordt weer gebruikt om koeien mee te voeden. "Die produceren daar nog dezelfde hoeveelheid melk mee, maar wel met minder stikstof", vertelt Smook. Inmiddels is Grassa de 'Proof of concept'-fase voorbij en zal overgaan op het samenwerken met boeren om hun restproduct te slijten.

Samenwerking met boeren

Boeren zijn daarin belangrijk, aangezien zij het gras produceren en leveren. Aan de andere kant zullen boeren ook duurzamer moeten worden en minder stikstof uitstoten. "Wij helpen ze daar een handje bij door dat eiwit eruit te halen", zegt Smook.

Lucht-proteïne

Mes vertelt dat er ook onderzoek wordt gedaan naar eiwitten in bacteriën, zoals in schimmels. "Er zijn bacteriën die kunnen leven en vermeerderen op lucht en daarmee maken ze biomassa waar ook eiwit in zit. Dus ze noemen het eiwit uit zo'n bacterie wat leeft op lucht de 'air'- proteïne."

Eendenkroos, ook wel waterlinzen genoemd, is inmiddels goedgekeurd als voedsel en bevat ook veel eiwitten. "De teelt daarvan is heel schoon", meldt Mes. Er gebeurt dus een hoop op gebied van innovatie, maar daar zitten ook allerlei regels aan verbonden. Mes verwacht dan ook niet dat de overheid haar doel behaalt van 50 procent plantaardige eiwitconsumptie in 2030.

Vleesvervangers

Mes meent namelijk dat supermarkten "nog veel meer" kunnen doen. "In een heleboel producten zou je al heel goed andere vleesvervangers kunnen verwerken, zonder dat iemand het merkt. Dat lijkt me nog steeds laaghangend fruit om toe te passen." Smook wijst juist naar consumentenverandering. "De consument denkt vaak met de portemonnee. En op dit moment is vlees en de dierlijke eiwitten nog gewoon goedkoop."

Wereldconsumptie

Maar volgens Smook komt daar verandering in. Wanneer de wereldpopulatie stijgt naar 10 miljard, zal er behoefte zijn aan 50 procent méér eiwitten. De behoefte zal dus toenemen, waardoor er meer vraag zal zijn naar plantaardige eiwitten en die uiteindelijk goedkoper zullen worden.