IJzerophoping in de hersenen door cokegebruik

Het was al bekend dat verslaving veranderingen veroorzaakt in het brein, die zich gedurende een verslaving steeds verder ontwikkelen, en leiden tot een onbeheersbare hunkering naar drugs.

Door verslaving raakt namelijk een gebied in het midden van de hersenen vergroot. Dat gebied, de putamen, speelt een rol in gewoontevorming. Voor verslaafden is drugsgebruik een gewoonte: ze nemen hun drugs regelmatig en op dezelfde plek. Gewoontes zijn vaak heel moeilijk af te leren. Naarmate het gebruiken van drugs meer inslijt als gewoonte, wordt afkicken zwaarder.

Geluksstofjes

Deze week verscheen nieuw onderzoek door wetenschappers van de University of Cambridge. Dat onderzoek toont aan dat cocaïnegebruik ijzerophoping veroorzaakt in bepaalde hersendelen. De onderzoekers waren geïnteresseerd in ijzerconcentraties in de hersenen, omdat dat een rol speelt in het aanmaken van een lichaamseigen stof die zorgt voor een geluksgevoel, genaamd dopamine. Door cocaïnegebruik komen grote hoeveelheden dopamine vrij in het brein. Niet gek dus dat cocaïnegebruik een geluksgevoel veroorzaakt.

IJzer meten met magneten

De onderzoekers vergeleken de ijzerconcentraties in hersenen van verslaafden met die van gezonde mensen. Ze maten de ijzerconcentraties door hersenscans te maken die rekening houden met verschillen in magnetische eigenschappen van stoffen. IJzer reageert bijvoorbeeld sterker op een magneet dan water. Door deze verschillen in kaart te brengen kan worden vastgesteld in welke hersendelen veel ijzer zit.

Afkicken wordt moeilijker

Zo ontdekten ze dat bij cocaïneverslaafden ijzer overmatig ophoopt in de globus pallidus. Dit is een gebied in het midden van de hersenen dat het remmen van gedrag reguleert. IJzerophoping kan ernstige gevolgen hebben voor de cocaïnegebruiker: het kan ervoor zorgen dat hersencellen in de globus pallidus afsterven. Omdat dit hersengebied belangrijk is voor het remmen van gedrag, kan een beschadiging het onderdrukken van de hunkering naar drugs moeilijker maken voor langdurig verslaafden. Dit zou kunnen verklaren waarom het moeilijker is om af te kicken naarmate iemand langer drugs gebruikt.

Ersche, K. et al.; Disrupted iron regulation in the brain and periphery in cocaine addiction; Translational Psychiatry, 21-2-2017

Radio 1 houdt je dagelijks op de hoogte over de laatste ontwikkelingen in de wetenschap
Maandag t/m vrijdag rond 16.20 uur in Nieuws en Co
Dinsdag en vrijdag rond 10.50 uur in De Ochtend

Dit artikel is verzorgd door de wetenschapsredactie van De Kennis van Nu (NTR).