OSINT-technologie tegen nepnieuws

Van der Noordaa maakt gebruik van een bepaalde software waarmee hij nieuws checkt, namelijk OSINT. De onderzoeksjournalist legt uit dat OSINT staat voor open source intelligence. "Met OSINT verzamel je alle informatie die openbaar is, dus zonder te hacken of gebruik te maken van gesloten groepen." Met data die voor iedereen beschikbaar is, checkt hij of nieuws waar is of niet.

Trollenlegers

De onderzoeksjournalist geeft aan dat hij en zijn collega's veel informatie op plaftorms, zoals Twitter en Facebook checken. Daar zijn namelijk veel trollen-accounts actief: "De helft van de accounts op Twitter zijn trollen", aldus Van der Noordaa. Een troll is een account dat onder andere nepnieuws verspreidt. "Op die platforms laten wij netwerkanalyses los, zo kunnen we achterhalen of iets of iemand een troll is." Van der Noordaa vertelt dat troll-berichten vaak te herkennen zijn aan gekopieerde teksten of afbeeldingen. "Ze gebruiken ook Artificial Intelligence (AI) waarmee ze foto's manipuleren."

Oorlog in Oekraïne

Van der Noordaa gebruikt OSINT ook voor het analyseren van de oorlog in Oekraïne. Zo kan hij met zijn software achterhalen hoe oud bepaalde foto's zijn. "In het begin van de oorlog beweerde Rusland dat Oekraïners de Donbas beschoten, maar dit bleken oude Sovjet beelden te zijn."

Propaganda en nepnieuws zijn van alle tijden, aldus Van der Noordaa: "De social media-trollen van nu zijn de pamfletten en boeken die vroeger rondgingen." Vooral Rusland is volgens de onderzoeksjournalist goed in het voeren van online oorlog. Ook wel hybride-oorlog, aldus Van der Noordaa.

Volgende stappen oorlog

Van der Noordaa ziet op dit moment in Litouwen hetzelfde gebeuren als in Oekraïne. Russische trollen passen hetzelfde narratief toe als in de periode voor de oorlog in Oekraïne: Litouwen zou niet soeverein zijn, volzitten met nazi's en de NAVO zou te dichtbij Rusland komen.

Benieuwd naar het hele gesprek? Luister het terug in de podcast van Vroeg!