Wat voor invloed heeft muziek op hoe mensen pijn ervaren?

Mensen die in het ziekenhuis komen, ervaren over het algemeen pijn. Van der Valk Bouman en haar mede-onderzoeker Antonia Becker hebben gekeken naar de invloed van muziek op de ervaring van pijn. Maar liefst 87 procent van de ondervraagden gaven aan hier behoefte aan te hebben. Per land wisselde het dan wel weer heel erg of respondenten graag muziek wilden luisteren, vertelt Van der Valk Bouman. "In islamitische landen ligt het percentage dat er niet naar wil luisteren hoog. Sommige muziek is daar ook haram. Maar in Afrika wilden ze het heel graag."

Positieve emoties

Als patiënt heb je natuurlijk geen controle over de situatie in het ziekenhuis, maar als je dan wel je eigen muziek mag uitkiezen, geeft dat juist een gevoel van controle, legt Van der Valk Bouman uit. Daarnaast kan muziek "positieve emoties beïnvloeden", waardoor de pijnervaring ook minder wordt. "Het is afleiding, maar er komt ook dopamine en endorfine vrij", vertelt de onderzoeker. 

Dementie

Muziek activeert ook meerdere gebieden in de hersenen. Bij mensen met dementie is dit heel duidelijk terug te zien. "Het is heel bijzonder hoe muziek zo diep in de hersenen verankerd zit", zegt Van der Valk Bouman. Ook in de palliatieve zorg wordt er onderzocht of muziek een positief effect kan hebben op patiënten. 

Gezondste genre

Klassieke muziek wordt door velen gezien als het "gezondste" genre. Zo denkt men dat je er slimmer van wordt en dat het beter zou zijn voor je gezondheid, "maar uit ons onderzoek blijkt dat er niet één genre is dat beter werkt", vertelt Van der Valk Bouman. "Het genre waarmee je bent opgegroeid werkt het beste, dus wat het dichtst bij je persoonlijke voorkeur ligt." 

MRI-scans

Zolang dit onderzoek niet verder wordt bewezen, zal het ook niet worden toegepast in de zorg, verklaart Van der Valk Bouman. "We zijn in gesprek met verzekeraars of we dit kunnen implementeren, zodat alle patiënten naar muziek kunnen luisteren tijdens een behandeling." Bij MRI-scans kan het al, mede omdat patiënten behoorlijk lang in het apparaat moeten doorbrengen en er veel geluid geproduceerd wordt. Sommige mensen kiezen er echter voor om het alsnog uit te zetten, bijvoorbeeld omdat er een radiostation aangezet wordt waar ze geen fan van zijn. "Het moet in lijn zijn met de persoonlijke voorkeur" wil het een positief effect hebben, benadrukt Van der Valk Bouman.

Zelf testen?

Wil je zelf testen hoe muziek jouw pijnbeleving beïnvloedt? Van der Valk Bouman legt uit dat je een bak met ijskoud water moet neerzetten en er met je hand tot je elleboog in moet gaan. Vervolgens kies je een nummer uit dat je vreselijk vindt en bekijk dan hoelang je het volhoudt in het ijskoude water. Daarna doe je hetzelfde, maar dan met een liedje waar je dol op bent. "Als je de muziek leuker vindt, houd je de test langer vol", verzekert Van der Valk Bouman. Maar let op: langer dan 3 minuten met je hand in het ijskoude water heeft geen zin.