Veel Nederlanders kampen met geur- of reukverlies: 'Nog weinig onderzoek naar gedaan'

Geurverlies

Lysbeth Vink kreeg 5 jaar geleden last van geurverlies, door het COVID-19 virus. De klachten zijn nog altijd niet verdwenen. Ook haar man heeft last van reukverlies: "Die heeft er al 25 jaar last van. Niet door corona, maar door een vervelend hooikoortsmedicijn. Hij vond altijd al dat ik te zout kookte, en ik dacht altijd: 'je stelt je aan.'" Inmiddels snapt Lysbeth door haar eigen klachten wat haar man bedoelde: "Nu heb ik daar veel meer begrip voor, haha."

Hoe bepaalde dingen ruiken of smaken herinnert ze zich nog wel een beetje, maar ook dat vervaagt heel snel. "Ik ben ook theesommelier, dus dat maakt het werk wel lastig. Ik kan de basisgeur of smaak van iets wel uitleggen, maar de echte geur of smaak eigenlijk niet meer."

Hestelperspectief

Wat de prognose is? "Ze hebben nog steeds geen idee of het wel of niet ooit terug kan komen. Daar zijn de onderzoekers nog niet zeker van." Het verlies van geur of smaak kan verschillende oorzaken hebben. "Het kan door een val komen, een hersenschudding, maar het kan ook aangeboren zijn. Ook een verkoudheid of bijvoorbeeld bestraling bij kanker kan reukverlies veroorzaken. Het kan dus meerdere oorzaken hebben." Dat maakt het extra lastig, want naast de vele oorzaken, is het ook nog eens moeilijk op te merken van buitenaf.

Onzichtbare handicap

Hubert Faber hoort vaker dit soort verhalen. "Het verhaal van Lysbeth is voor mij niet onbekend. Voor veel mensen waren dit soort verhalen eigenlijk onbekend, maar sinds covid kennen heel veel mensen ineens deze verschijnselen." Toch is het voor veel Nederlanders onduidelijk wat de impact is van deze problemen. "Nou, het is toch een zintuig, en we doen ontzettend veel met onze reuk. Zo kies je onder andere bijvoorbeeld je partner uit op geur. Het zorgt ook voor beleving, een appeltaart in de oven zetten ruikt knus en gezellig en geeft een huiselijk gevoel. Maar je ruikt ook aan je eten of het nog goed is - je neus is naast de beleving óók een alarm." Waar je bij mensen met een zicht er vaak nog iets vanaf kunt zien, is dat bij reuk- en smaakverlies niet het geval, "maar mensen hebben er wel heel veel last van", vertelt Faber. "Het is dus eigenlijk een soort onzichtbare handicap."

Reuktraining

Wat kunnen patiënten doen tegen het reukverlies? "Het lastige is dat er weinig echt goed onderzoek is gedaan de laatste jaren. Mensen zien reukproblemen niet af van de buitenkant, dus is er weinig animo om er veel geld in te stoppen." Toch zijn er wel behandelingen mogelijk: "We zien positieve effecten bij reuktherapie. Iemand die zijn geur deels kwijt is, gaat dan elke dag aan vier geurtjes ruiken. Die zitten in een bepaald geurspectrum, en daarmee kun je het reukvermogen weer activeren. Zo koppel je de herinnering van geur aan de waarneming die door je neus gaat", vertelt Faber. In feite train je hiermee soort van je reukvermogen terug.

Of deze therapieën echt kunnen helpen, of dat deze mensen ooit hun reuk of smaak terug kunnen krijgen, zal de toekomst uitwijzen.