Demissionair premier Schoof: 'Dit kabinet moet bescheiden zijn, maar we willen nog stappen zetten'

Voor de tweede keer maakte Dick Schoof Prinsjesdag mee als premier. Dit jaar gebeurde dat in een demissionaire rol, wat volgens hem duidelijk voelbaar was. "Het is een demissionair kabinet. En dat betekent toch iets meer bescheidenheid." Dat geldt ook voor hem persoonlijk. "Ik ben overal opgedraven, dat wel. Maar je kabinet moet wat bescheidener zijn, en dus de premier ook. In alle interviews, maar ook in de troonrede, benadruk je dat dit een demissionair kabinet is, dat ons bescheidenheid past. Maar we willen met de Kamer echt nog stappen zetten."

Vertrek van NSC

De afgelopen maanden verliepen niet bepaald rustig. Vooral het moment dat NSC besloot uit het kabinet te stappen, maakte indruk op Schoof. "Ik was daar wel even van slag. Ik ben normaal gesproken niet heel lang van slag. En ook mijn vriendin zei na een week: jij bent na tien minuten normaal gesproken, wat is er? Dat er vrij plotseling, in mijn beleving in een vlaag van emotie, wordt besloten uit het kabinet te stappen, dat trek je je enorm aan. Je voelt je verantwoordelijk voor het team en voor het functioneren van het team. Ik had het idee dat we als demissionair kabinet echt nog dingen konden betekenen. En dan valt dat ineens weg."

Volgens Schoof was het vertrek extra pijnlijk omdat de sfeer juist goed was. "We waren druk bezig met de begroting. We hebben op die dag zelf nog een belastingplan in een hele goede sfeer met elkaar besproken en ook geaccordeerd. Ook de opvolging van het startpakket en stikstof liepen. Dus we waren met elkaar echt even in een opgewekte bui. En dat sloeg opeens om met het besluit van de NSC."

Hoe hij die klap verwerkte? "Ik denk dat ik een beetje in mezelf verkeerd ben, heel eerlijk gezegd. Maar ja, je belt natuurlijk een aantal mensen. Ik heb meteen de dag daarna een aantal NSC-bewindslieden gebeld. Op zondag ben ik nogal wat fractievoorzitters gaan bellen, om te overleggen over hoe nu verder. Ik ben natuurlijk gaan hardlopen, want dat is mijn manier om te herstellen. En je praat er met je vriendin over, je belt nog eens een vriend. Mensen buiten de politiek."

Hardheid in de politiek

Naast de teleurstelling over het vertrek van NSC verbaasde Schoof zich ook over de toon in de politiek. "Misschien toch wel de echte hardheid. Dat er ook gecalculeerde overwegingen worden genomen, puur politiek. Dus niet om de inhoud. Ik wist dat het een moeilijk samenwerkingsmodel was, tussen die vier partijen. Maar ik heb me verbaasd over hoe moeilijk het uiteindelijk was. En hoe moeilijk het was om daar vanuit het kabinet een brug te slaan naar de vier fracties."

Volgens Schoof is de hardheid niet de directe reden geweest dat het kabinet viel. "Maar het zijn vier partijen met echt hele verschillende opvattingen over hoe men in het leven staat, over ideologie en over wat men met Nederland wil. Dat is in het hoofdlijnakkoord vastgelegd op een manier die alle vier aankonden, maar het was blijkbaar niet voldoende om dat echt als dragend vehikel te gebruiken."

Vooruit kijken

Ondanks de politieke tegenslagen blijft Schoof optimistisch. "Ik denk dat als de peilingen zoals die nu zijn, een weerspiegeling zijn van de mogelijke verkiezingsuitslag, en dat de formatie nog een flinke dobber wordt. Ik hoor veel mensen zeggen dat ze snel willen formeren. Maar als ik inhoudelijk luister, dan denk ik: dat gaat nog wel even duren. Het zou nog wel kunnen zijn dat ik nog even premier ben." Hij benadrukt dat hij Nederland echt een missionair kabinet gunt, "het liefst zo snel mogelijk. Maar ik hou er ook rekening mee dat dat langer kan duren."

Schoof zegt zich daar volledig op in te stellen. "Qua energieniveau zit ik nog echt ergens op de helft. Als het zo lang duurt, dan kan iedereen op mij rekenen. Want ik voel dat verantwoordelijkheidsgevoel en ik heb die energie. En ik merk dat die energie ook in het kabinet zit."