Politiek

Provincies pleiten voor noodwet om stikstofproblemen op te lossen: 'Dit is nodig'

foto: ANPfoto: ANP

Nieuws
Provincies pleiten voor noodwet om stikstofproblemen op te lossen: 'Dit is nodig'

De provincies pleiten voor een noodwet om de stikstofproblematiek te beteugelen. Ina Adema, Commissaris van de Koning in Noord-Brabant en voorzitter van het Interprovinciaal Overleg, acht dit noodzakelijk om het stikstofdossier te sluiten. Ze presenteerde haar plannen aan D66 en CDA. "We hebben bij de formerende partijen voor draagvlak gezorgd", zegt ze in Sven op 1.

D66 en CDA zijn momenteel druk bezig met formeren en lijken op stikstofgebied dichter naar elkaar toe te bewegen. D66 pleit niet langer voor een halvering van de veestapel en CDA is juist kritischer geworden op de boerenstandpunten. Uitkopen van boeren is voor CDA bijvoorbeeld een reële optie.

Mochten D66 en CDA tot een akkoord komen en andere partijen sluiten zich daarbij aan, dan kan volgens Adema volgend jaar het probleem opgelost zijn. "Door middel van een noodwet, of een crisis- en herstelwet. Het stikstofdossier is dusdanig belangrijk, dat het prima kan om extra maatregelen te treffen om Nederland zo snel mogelijk open te krijgen."

24 miljard

Alles bij elkaar opgeteld heeft het Rijk volgens Adema ruim 24 miljard euro nodig om alle brede landbouwproblemen op te lossen. "Op het gebied van natuurherstel hebben we concrete bedragen neergezet, 3,5 miljard aan herstelmaatregelen en 200 miljoen aan structureel natuurbeheer." Landbouw is echter een ander verhaal. Vergelijkend is daar "echt fors geld" voor nodig.

Ina Adema (voorzitter Interprovinciaal Overleg): 'Vergunning intrekken als boeren in 2035 niet voldoen aan stikstofeisen' (26 november 2025) - Sven op 1

Het vorige kabinet (VVD-Kamerlid Christianne van der Wal was destijds stikstofminister) had er 24 miljard voor over, maar Adema denkt dat hogere getallen reëler zijn. Ze ziet dat het huidige demissionaire kabinet namelijk niets is opgeschoten, waardoor opnieuw gerekend zal moeten worden. "Ik schat in dat het niet goedkoper is geworden."

De kosten gaan voor de baten uit, vindt ze, aangezien het stikstofprobleem voor aanzienlijke vertraging zorgt in de vergunningverlening voor onder meer woon- en wegenbouw. "Ik vind het niet normaal dat mensen tot hun dertigste thuis blijven wonen. Het is een erg urgent probleem."

'Zorg voor geld!'

Volgens haar is er een potje te vinden of te creëren om de aanpak van het probleem te financieren. "Die 24 miljard is incidenteel geld, niet structureel. Incidenteel geld is iets anders dan de structurele begroting van het Rijk. Zij hebben de verantwoording om geld te zoeken, omdat Nederland juist door dit probleem ook financieel achteruitloopt door dit probleem niet op te lossen. Desnoods leen je geld."

Adema schoof in haar rol aan bij de coalitieonderhandelingen en presenteerde daar haar plan om de impasse te doorbreken. "We hebben bij de partijen voor draagvlak gezorgd. Ik heb niet de mogelijkheden die het Rijk wel heeft, dus ik doe een oproep: zorg voor geld. Niets doen kost ook ongelooflijk veel geld."

Volgens haar is op serieuze wijze naar haar wensen gekeken door de formerende partijen. "CDA heeft dit al voor een deel in haar plannen staan. Rob Jetten stelde ook de juiste vragen. Hij was oprecht geïnteresseerd. Uiteindelijk is het aan de onderhandelaars, maar we hebben een duidelijk pakket neergelegd bij de mensen die het moeten uitvoeren."

'Dan moet de basis opgelost zijn'

"Biedt snel perspectief, ook aan de boeren", en als het nodig is buiten de gangbare wetgeving, benadrukt Adema. "Wij riepen de afgelopen jaren al dat we Nederland voor de zomer open moesten krijgen. Dat is helemaal niet gelukt. Als we de loop van 2026 als uitgangspunt nemen, dan hebben we het goed gedaan. Dan moet de basis opgelost zijn."