Econoom: 'SP gebruikt rijken als pinautomaat, maar blijft die automaat wel gevuld?'

Waar wordt het van betaald?

De SP is de tweede partij die aanschoof. Lijsttrekker Jimmy Dijk, op dit moment Kamerlid, vindt dat 'heel veel basisvoorzieningen' gratis moeten zijn. "Openbaar vervoer bijvoorbeeld. Dat is belangrijk voor onze samenleving; mobiliteit. Maar ook onderwijs, dat is heel goed voor ons vestigingsklimaat", vertelt hij. Die zaken 'hebben mensen nodig om een goed en zeker bestaan te hebben', aldus de SP’er.

Klinkt allemaal sympathiek, maar dingen gratis maken kost de overheid heel veel geld. Waar wil de SP dat van betalen? Allereerst wil de partij een flinke vermogensheffing: boven de 5 miljoen euro vermogen, moeten mensen 5 procent afdragen. Boven de 50 miljoen is het zelfs 100 procent. Daarnaast wil de SP veel minder geld uitgeven aan Defensie dan andere partijen, worden fossiele subsidies afgeschaft en wordt de hypotheekrenteaftrek afgetopt.

Vermogensheffing

Econoom Esther van Rijswijk, die speciaal voor Geld of je leven rekent door het programma onder de loep nam, is vooral kritisch over de vermogensheffing. "Stel dat je 5 miljoen hebt, dan moet je daar 5 procent over afdragen. Op de beurs maak je gemiddeld zo’n 8 procent rendement, dus je moet een heel groot deel inleveren. Dan ga je kapitaalvlucht zien", zegt ze: mensen gaan hun geld in een belastingparadijs zetten.

Dijk vindt dit onzin: "Ik hoor dat al mijn hele leven. De samenleving wordt al jarenlang door dit soort argumenten gegijzeld. Als je grenzen kunt optrekken voor mensen, kun je ook grenzen optrekken voor kapitaal. Je kan vertrekbelastingen invoeren, je kan de grenzen sluiten voor vluchtend kapitaal. We moeten daar politieke beslissingen over nemen. Het is geld wat hier door werkende mensen is opgebracht!" zegt hij.

Pinautomaat

Dat inleveren van geld boven die 50 miljoen is ook een punt van kritiek voor Van Rijswijk. Als mensen dat geld immers hebben ingeleverd, kan de overheid het niet nog een keer krijgen. Ze vergelijkt het met een pinautomaat: "De SP gebruikt rijken als een pinautomaat, maar die pinautomaat moet aan de achterkant wel gevuld blijven", zegt ze. Daar twijfelt ze sterk aan, omdat de SP bijvoorbeeld ook de vennootschapsbelasting wil verhogen van 25,8% naar 35,8%. "Als je het zo wild en grof verhoogt, dan kun je niet verwachten dat ze de achterkant van die pinautomaat blijven vullen. Ze gaan dan veel minder investeren."

Dijk wijst erop dat het programma van de SP is doorgerekend door een team bestaande uit een econoom, een politicoloog en een data-analist. Zij waren positief. Esther van Rijswijk is helaas niet overtuigd en geeft een laag cijfer voor de financiële degelijkheid ervan: "Ik vind de plannen van de SP heel sympathiek, maar ze laten zich verblinden door boosheid. Ik geef ze een 3."

Dijk kan er wel mee leven: "We moeten discussies blijven voeren over de aannames die ook economen doen."

Eerder was de Partij voor de Dieren te horen in Geld of je leven rekent door. Hieronder lees je welk oordeel Martin Visser voor hun verkiezingsprogramma had: