'In tijden van crisis kan de politiek het niet eens worden over het beste beleid'
- Nieuws
- 'In tijden van crisis kan de politiek het niet eens worden over het beste beleid'
Het geld lijkt tegen de plinten te klotsen in Den Haag. Toen Rutte IV aantrad, had het kabinet al een historische toename van de overheidsuitgaven met 75 miljard euro. En daar komt alleen maar meer bij: de AOW wordt gekoppeld aan het minimuminkomen, de bezuinigingen op jeugdzorg zijn van tafel, het defensiebudget moet omhoog, ga zo maar door. Hoe kan het kabinet dit betalen? In De Nieuws Bv schuift econoom Bas Jacobs aan om hierover te vertellen.
Het lijkt wel alsof het kabinet de portemonnee maar blijft trekken, terwijl bij de kredietcrisis van 2008 de hand juist op de knip zat. Wat is nou de juiste aanpak om een crisis te lijf te gaan? Bezuinigen of juist uitgeven? Dat ligt aan de soort crisis waar je in zit, zegt econoom Bas Jacobs.
"Tijdens de vorige crisis was het probleem dat de vraag in de economie wegviel", aldus Jacobs. "Die economie ging door de vraaguitval omlaag." Bezuinigen is dan juist geen oplossing volgens de econoom: "Op dat moment is het juiste recept om ervoor te zorgen dat die vraaguitval wordt gestut. Dan moet de overheid tegen de stroom in gas bijgeven." Dat heeft de overheid toen niet gedaan, er werd juist fors bezuinigd. "Mede daardoor is het economisch enorm herstel vertraagd", aldus Jacobs.
Aanbodprobleem
De crisis waar we nu inzitten, de nasleep van corona en de oorlog in Oekraïne, vergt een hele andere aanpak. Jacobs: "We hebben nu geen probleem in de economie met te weinig vraag, maar met te weinig aanbod. Door corona waren de productieketens ontregeld. Hoge energieprijzen waren er toen al, en dat is nu erger geworden. Bouwmateriaal kost geld, transportkosten zijn geëxplodeerd. We hebben nu een aanbodprobleem. We willen van alles wel kopen, maar het kan niet gemaakt worden."
En in zo’n type crisis als waar we nu in zitten, moet je volgens de econoom juist niet de vraag nog meer gaan stimuleren, wat de overheid juist wel doet. "Als je de vraag gaat stimuleren dan maak je die aanbodproblemen groter", aldus Jacobs.
Verdelen van pijn
De oplossingen lijken eenvoudig als economen het zo uitleggen, maar waarom lukt dat in Den Haag dan niet? "Het werkelijke probleem is politiek", zegt Jacobs. "We kunnen het politiek niet eens worden over het verdelen van pijn. Over het bepalen wat het beste beleid is."
"Iedereen ziet het als electoraal risico om pijn te nemen. Je wordt direct afgestraft", zegt Jacobs. "Als we op die manier naar politiek blijven kijken en iedere partij voortdurend affakkelen en afzagen bij de enkels op het moment dat ze politieke verantwoordelijkheid nemen, blijf je dit klimaat voeden waarin het niet meer mogelijk is om politieke compromissen te kunnen sluiten die goed zijn voor het land."
Gerelateerd
