Ed Nijpels hekelt VVD-koers: 'Bij Rutte ging het allereerst over de inhoud'

Politiek masochisme, zo noemde Nijpels het feit dat Yesilgöz zich niet meteen uitsprak over de PVV. Toen Geert Wilders liet weten uit de coalitie te stappen, bleef het akelig stil bij de VVD. En dat vindt Nijpels een slechte keuze. "Ik vond dat de VVD onmiddellijk had moeten zeggen: dit is nou de derde keer, we gaan niet meer met de PVV in zee", zegt hij.

Nostalgie

Het doet hem denken aan een situatie die morgen acht jaar geleden plaatsvond. Rutte schreef destijds een brief aan de toenmalige informateur Tjeenk Willink. In drie punten gaf Mark Rutte aan waarom hij nooit meer met de PVV wilde samenwerken. "Die eerste twee punten gingen over de inhoud van de PVV", zegt hij. Zo was de partij van Geert Wilders niet rechtsstatelijk, werden er groeperingen uitgesloten en werd de wet niet nageleefd. "En wat doet Dilan? Die sluit de partij uit omdat het een onbetrouwbare partner zou zijn. Mark Rutte gaf dat als derde reden aan, maar het ging bij hem allereerst om de inhoud."

Die inhoudelijke kritiek is waar het de VVD op dit moment aan ontbreekt. Ook op het tienpuntenplan waarop het kabinet is gevallen. De VVD laat zich uit over de PVV als samenwerkingspartner, maar gaat niet in op de inhoud van dit plan. "We hadden daar ook inhoudelijk afstand van moeten nemen", zegt de oud-VVD-leider Nijpels daarover.

Polariseren versus samenwerken

Nijpels sluit zich aan bij de uitspraken van Klaas Dijkhoff, die eerder al zei dat het niet meer gaat om socialisme versus liberalisme, maar om democratie versus niet-democratie. Ook de termen links en rechts hebben volgens Nijpels hun betekenis verloren. "Dat deugt niet", zegt hij. En ook zijn eigen partij speelt een polariserende rol in dit hele gebeuren. Dus hoe moeten we nu verder? Het kabinet is gevallen en er moet straks een nieuwe samenwerking ontstaan tussen partijen die alleen maar lijken te ruziën.

Hoewel Nijpels dus de rest van zijn leven lid wil blijven van de VVD, ziet hij dat een nieuwe aanpak van groot belang is. "Als deze peilingen zo doorgaan, dan krijg je straks naar alle waarschijnlijkheid drie grote partijen: VVD, CDA en PvdA-GroenLinks", zegt hij. Om iets voor elkaar te krijgen moet je dan wel gaan samenwerken. "En natuurlijk snap ik dat onderhandelingen met het CDA gemakkelijker zullen gaan dan met PvdA-GroenLinks. Maar dan net doen alsof Timmermans erger is dan Wilders, dat vind ik heel merkwaardig", zegt hij.

"Ik zou toejuichen dat de drie grote partijen op een verstandige manier – niet polariserend – de problemen gaan oplossen."