'Het CDA is vlees noch vis geworden'

De partij is het duidelijke middengeluid en haar kernwaarden zoals barmhartigheid uit het oog verloren, zegt Wendelmoet Boersema (hoofdredactie dagblad Trouw). Ze zag als journalist de partij steeds meer naar rechts verschuiven. "Het is een soort VVD-light geworden."

Dat is één van de redenen waardoor beller Marinus van den Brink 'zijn' partij niet meer herkent. "Waarom staat die C nog in het CDA? Bij het christendom moet je omzien naar je naasten. Dat is iets wat ik heel erg gemist heb." Voor hem is het onduidelijk waarom hij nog op het CDA zou stemmen. "Het is vlees noch vis", zegt hij.

Duidelijk verhaal

Volgens politiek verslaggever Gerard Beverdam (ND) is dit niet een exclusief probleem van de christen-democraten. Hij ziet deze worsteling ook bij de PvdA en VVD. "Wanneer je als brede partij op alle fronten wilt meepraten, dan is het - met al die partijen die opkomen voor één standpunt - best lastig om je te profileren."

Volgens de politiek verslaggever probeert het CDA op een aantal punten wel duidelijker te worden. "Ze hebben een duidelijkere klimaatvisie en landbouwvisie." Toch krijgen ze bij het presenteren van deze nieuwe visies telkens "gedoe" met weer een ander deel van de achterban.

Verbinding platteland kwijt

Bijvoorbeeld over de landbouwvisie knelt het, terwijl het CDA traditioneel gezien een groot deel van zijn stemmers van het platteland krijgt. Melkveehouder Bert Otten is ook raadslid voor het CDA in Hoogeveen. Volgens hem is de landelijke partij de verbinding met de (agrarische) achterban kwijt.

"Ze komen te weinig boven Amersfoort en spreken te weinig met de mensen daar", aldus Otten, die het CDA een Randstadpartij noemt. "Er is steeds minder empathie vanuit het Westen met overige delen van het land."

Wopke Hoekstra

Volgens Wendelmoet Boersma is Wopke Hoekstra niet het type partijleider dat gericht is om de cohesie binnen de partij te bevorderen. Politiek verslaggever Beverdam hoort verschillende geluiden binnen het CDA die vinden dat Hoekstra te weinig richting geeft aan de partij en geen grote ideeën heeft, bijvoorbeeld in de stikstofcrisis.

De campagne van Hoekstra was er bovendien op gericht om premier te worden en een alternatief voor Rutte te vormen. "Dat is best wel mislukt." Veel CDA'ers zien hem als een vertegenwoordiger van de Haagse bestuurderspartij, aldus Beverdam.