Alledaagse Vragen - Bestaat die corona vleermuizenmarkt nog?

Tweeënhalf jaar na het uitbreken van de coronapandemie weten onderzoekers het dan toch echt zeker: het virus is afkomstig van de Wuhan Huanan Haixian Pifa Shichang-markt in Wuhan. Een groep wetenschappers, waaronder de Nederlandse viroloog Marion Koopmans, zijn gezamenlijk tot de conclusie gekomen dat de eerste acht mensen die het virus hebben opgelopen werkzaam waren op de zoogdieren-afdeling van de desbetreffende markt.

Geen reactie

Een belronde langs Nederlanders woonachtig in Wuhan levert weinig op. ‘Niemand wilde mij te woord staan’, aldus Alledaagse Vragen-verslaggever Ilan Hoekstra. De belangrijkste reden voor hun zwijgen: ‘de Chinezen proberen dit in de doofpot te stoppen, als ik me hierover uit in buitenlandse media word ik daarop aangekeken’.

Gelukkig wil China-deskundige Fred Sengers hier wel uitspraak over doen. Sengers heeft de Chinese media erop nageslagen en het antwoord is simpel: nee. De Wuhan Huanan Haixian Pifa Shichang-markt is sinds eind 2019 niet meer open. ‘Een paar dagen nadat de artsen erachter kwamen dat de uitbraak van een – toen nog – mysterieuze longaandoening terug te leiden was tot een bepaalde markt in China, is deze direct gesloten. Maar deze is ook nooit meer opengegaan.’ Het gebouw staat er nog, maar deze is vergrendeld.

Angst voor bedevaartsoord

De markt is dus nog gesloten. En sterker nog: de Chinese overheid ziet ook in de toekomst af van heropening. ‘Die markt gaat nooit, maar dan ook nooit meer open’, aldus Ilan. ‘De Chinese overheid wil eigenlijk dat deze markt zo snel mogelijk verdwijnt, want ze willen niet dat het een soort bedevaartsoort wordt voor journalisten of toeristen.’

Handel in bushmeat

Nou zijn er in China meer van dit soort markten, toch zijn ze niet allemaal vergelijkbaar met de gesloten markt in Wuhan. ‘Er was daar een hoekje waar wat exotisch vlees werd verkocht – bushmeat. Dan moet je denken aan stekelvarkens en civetkatten.’ Door welk dier op de markt het coronavirus verspreid is, is nog niet duidelijk. ‘We dachten allemaal dat het de vleermuis was, maar in het onderzoek staat nergens expliciet dat het een vleermuis was geweest. Het kan ook een van de andere dieren op de markt zijn geweest.’ Naast vleermuizen werden er op dat moment namelijk ook rode vossen, dassen, Chinese hazen, marmotten, bamboeratten, Siberische wezels en wasbeerhonden verkocht.

Om toekomstige pandemieën – met een oorsprong op de Chinese markten – te voorkomen heeft de Chinese overheid een wet aangenomen die de handel en consumptie van bush meat verbiedt. Het mag dus niet meer, maar Sengers heeft zo zijn twijfels bij de uitvoering van de wet. ‘China is een groot land. Men zegt er weleens: “de bergen zijn hoog, de keizer is ver”, daar bedoelen ze mee dat je in Peking allerlei mooie wetten kunt maken, maar hoe verder je van Peking af komt des te minder zorgvuldig de naleving ervan. Ik sluit niet uit dat het nog wel zal gebeuren. Misschien ook in de illegaliteit.’