Podcast

Alicante – Moeten we nog 'U' zeggen?

foto: Team Alicante
  1. Nieuwschevron right
  2. Alicante – Moeten we nog 'U' zeggen?

“Zeg maar ‘je’, anders voel ik me zo oud.” Het is een zin die de makers van de podcast Alicante steeds vaker horen. Volgens hen wordt er steeds minder ‘u’ gezegd tegen de oudere generatie. Ze vragen zich dan ook af of het niet makkelijker is om deze beleefdheidsvorm af te schaffen. In de nieuwste aflevering van Alicante ‘Moeten we nog ‘U’ zeggen’ gaan de makers in gesprek met een oudere generatie over deze kwestie en belichten ze de voor- en nadelen over de veranderingen in de Nederlandse taal.

In de nieuwe maandelijkse rubriek ‘De Twee Kanten van Alicante’ nodigt de jongste redactie van NPO Radio 1 twee zestigplussers uit in de studio. Ze voeren een gesprek tussen twee generaties aan de hand van één thema. Te beginnen met de Nederlandse taal. Te gast zijn politicus Annemarie Jorritsma en hoogleraar Herman Pleij:

#4 - Moeten we nog 'U' zeggen? (S03) - Alledaagse Vragen

Tutoyeren

“In het politieke bedrijf was het vanaf de dag dat ik daar binnenkwam gebruikelijk om werkelijk iedereen te tutoyeren.” Annemarie Jorritsma (1950) werkt al bijna 45 jaar in de politiek en weet haast niet beter. Toch heeft het haar in het verleden opgebroken. Wanneer ze op plekken kwam waar dat niet gebruikelijk was, kwam ze erachter dat de Haagse stolp een uitzondering in Nederland is. Volgens de Nederlandse etiquette is het gebruikelijk dat er in zakelijke uitwisselingen ten alle tijden wordt gevousvoyeerd, tenzij de oudste van het gezelschap aangeeft te tutoyeren. “Toch was dat voor mij heel lastig toen ik de Kamer inkwam”, zegt Jorritsma. “Ik was 32 toen ik Kamerlid werd en naast mij zat Theo Joekes, hij was toen rond de zeventig. Vanaf dag één vroeg hij mij ‘je’ te zeggen. Ik vond het verschrikkelijk. Ik heb er drie maanden over gedaan om eraan te wennen.”

De Engelse taal weet niet beter

Elke taal gaat anders om met zijn beleefdheidsvormen. Zo heb je in het Duits ‘Sie’ en ‘du’ en is er in het Engels maar één aanspreekvorm: ‘you’. “Maar vergis je niet”, zegt Herman Pleij, emeritus hoogleraar historische Nederlandse letterkunde. “Engeland heeft een buitengewoon hiërarchische samenleving waarin je rol en je plaats erg duidelijk is.” Ondanks dat er maar één beleefdheidsvorm is, zijn er heel veel aanspreekvormen voor mannen en vrouwen die je meteen in herinnering brengen wat zijn of haar plek is. “Die hebben de je- en u-vorm helemaal niet nodig. Die hebben andere middelen”, zegt Pleij.

“Nederland is zo enorm gehecht aan gelijkwaardigheid. Want men zou zich niet moeten verbeelden dat je belangrijker en hoger staat dan een ander.” Pleij merkte het ook toen hij bij de universiteit aan de slag ging. Wanneer hij met ‘professor’ werd aangesproken dacht hij eerder dat het om een grap ging dan dat hij serieus werd genomen. “Verder zijn wij een zakennatie, we hebben een handelsmoraal, en dat betekent dat je het best zaken kan doen door het zand rul te maken. Je wil meteen een informele sfeer scheppen zodat je de ander het makkelijkst ten val kan brengen.”

De Alicante-podcast Moeten we nog 'U' zeggen? is nu te beluisteren in je favoriete podcast-app.

Gerelateerde podcast

Alledaagse Vragen

Alledaagse Vragen

Download de NPO Radio 1-app

Met onze app mis je niks. Of het nou gaat om nieuws uit binnen- en buitenland, sport, tech of cultuur; met de NPO Radio 1-app ben je altijd op de hoogte. Download 'm hier voor iOS en hier voor Android.

Ster advertentie
Ster advertentie