Kleine haarscheurtjes

De sportwereld die Michael Jordan en zijn Chicago Bulls niet zo dicht op de huid heeft gezeten gedurende de laatste vijfendertig jaar, heeft veel kunnen leren over winnen, inzet, teamgeest, persoonlijk leed, vriendschap, samenwerking, haat, nijd, overgave, vijanden, vertrouwen en twijfel.

De makers van The Last Dance komt de eer toe een vrij compleet beeld van de sportende mens Jordan in elkaar te hebben gedraaid. Of het de werkelijkheid of de waarheid is, blijft echter te bezien.

Nu de serie achter ons ligt, maar nog altijd via Netflix te zien zal zijn, begint het badwater wat lauwer te worden en komen er, voorzichtig, dat moet gezegd, de eerste lichte tonen van kritiek naar boven.

'The Snitch'

Ex-ploeggenoot Horace Grant, die drie van de NBA-titels samen met Jordan won en daarna vertrok naar een andere NBA-organisatie, is tot nu toe de meest uitgesproken aanvaller. Hij voelt zichzelf ronduit aangevallen door Jordan als die hem openlijk the snitch noemt in samenhang met zogenaamde gelekte verhalen en feiten naar een bekende Amerikaanse journalist, Sam Smith.

Niemand wil een verklikker worden genoemd en helemaal Grant niet, een beer van een speler die Jordan trouw was, maar die wel een eigen wil en karakter had.

Het koninkrijk van Jordan

Dat boek overigens, The Jordan rules werd uitgegeven in 1992, de eerste hoogtijdagen van het koninkrijk van Jordan en beschrijft het seizoen 90/91. In die dagen lieten de meeste uitgeverijen in de VS het aangeboden boek voor wat het was: Jordan was niet interessant genoeg.

Het boek genereerde direct een storm aan meningen: positief en negatief voor Jordan en zijn Bulls. Positief en negatief voor Smith, de schrijver. Ploeggenoot Stacey King reageerde toen met: "Dit boek is een vervolg op het beste fictieboek dat ik ken, Moeder de Gans. Het maakt me ziek"

Na afloop van de ESPN-serie liet Grant zich via de radio interviewen en maakte hij duidelijk dat Jordan een leugenaar was toen hij Grant openlijk the snitch noemde.

Jordan zat verkeerd

Bij mijn weten heeft ook journalist Smith al veel eerder duidelijk gemaakt dat Jordan verkeerd zit met die mening, en na de serie waren er ook andere ex-Bulls die het niet eens waren met Jordans lezing over Grant.

Natuurlijk kwam toen het verhaal weer boven dat er een zekere vorm van animositeit tussen de twee bestond nadat Jordan, bij het binnenlopen van een vliegtuig in San Francisco, op weg naar Chicago, tegen een stewardess zei: "Geef Mr. Grant maar geen eten vanavond, hij heeft zo belazerd gespeeld." Woorden die Grant opving en voor eeuwig in zijn systeem plaatste.

Natuurlijk kan je zeggen dat het een grap van Jordan was, misschien ook wel stoerdoenerij tegenover een leuke jonge vrouw, maar inmiddels weten we dat Jordan zelden dingen 'zomaar' zei. Grant begreep dat misschien niet helemaal, hij was een rookie, maar heeft natuurlijk wel leren inzien dat Jordan op vaak keiharde manier met zijn medespelers omging om hen op scherp te zetten.

'Come and get it'

Nu, na al die jaren, kookte Grant over en riep hardop: "M.J. dacht mij toen al te kunnen domineren, maar dat was een misverstand. Ja, het is waar dat Michael die woorden in dat toestel sprak. luid en verstaanbaar voor velen. Ik reageerde met woorden die ik niet zal herhalen, maar ik daagde hem ook uit. Come and get it, maar toen ineens stapte hij terug. Het bleef bij blaffen en hij beet niet."

Grant sprak, op vriendelijke wijze, drie jaar geleden nog met Jordan. Er was tussen de twee toch iets blijven hangen. Nu zei hij: "Maar ineens kreeg ik ook een paar Air Jordans schoenen met zijn handtekening erop opgestuurd, voor een van mijn goede doeleninstellingen. Zo was hij dus ook. En dan ineens noemt hij je in het openbaar 'de verklikker'. Als hij na dat boek iets tegen me had gehad dan had hij negen jaar lang daarover iets tegen me kunnen zeggen, maar dat gebeurde dus niet."

'Onderbetaald en ondergewaardeerd'

Grant ondersteunde ook zijn maat Scottie Pippen. Laatstgenoemde heeft ervoor gekozen helemaal niet te reageren op wat er over hem gezegd en vertoond is in de documentaire.

Een van de beste journalisten in Amerika, de zeer goed ingevoerde vrouwelijke NBA-volger Jackie MacMullan, schreef in begin mei dat Pippen geraakt en bozig is op alles wat hij gehoord en gezien heeft. Hij was met name gestruikeld over de woorden van Jordan: "I thought Scottie was being selfish."

Het was daarom opmerkelijk dat een andere ploeggenoot uit die jaren, Dennis Rodman, Pippen in de rug dekte. "Niemand zag ooit hoe goed en trouw Pippen tegenover Jordan was. Pippen was stil, zei niet veel, maar liep altijd in de pas van Michael." En om alles in een ander perspectief te zetten: "Scottie was onderbetaald en ondergewaardeerd."

Flink geraakt door Jordan

Jordans verbale aanval op zijn eerste luitenant, being selfish, sloeg op een facet uit een wedstrijd waar Jordan niet eens bij was, omdat hij toen honkballer geworden was, en niets meer met de Bulls te maken wilde hebben. Jordan zag later de beelden op de tv en interpreteerde wat er gebeurd was en herhaalde ze in de serie.

Volgens ploeggenoten werd er later tussen de twee niet over gesproken. Pippen zwijgt er nog steeds over, maar volgens insiders is hij flink geraakt door wat Jordan over hem gezegd heeft. En dat ondanks de woorden dat Jordan hem zijn beste ploeggenoot van allemaal noemde en dat hij, Jordan, nooit de top had kunnen bereiken zoals zij dat samen gedaan hebben.

Vernederd

Andere ploeggenoten van Jordan in die jaren zijn wel gekomen met kleine, losse flodders. Zo liet Bill Cartwright weten dat Jordan hem een seizoen lang, consequent heel moeilijke passes toegooide op trainen en in wedstrijden. Hij, Cartwright, besefte wel dat Jordan dat deed om hem beter te maken, maar hij was het op enig moment toch zat geworden, hij voelde zich vernederd als NBA-veteraan binnen de Bulls.

Ook Scott Burrell, een zelden gebruikte speler, noemde in een reactie dat woord: vernederd. Om terug te keren bij Grant, die stelde: "M.J. had een heel speciale manier om met jonge, onervaren spelers om te gaan. Ik noem Will Perdue, Steve Kerr en Scott Burrell. Het deed je vaak pijn om die vernederingen mee te maken. Hij was zo meedogenloos."

Dat laatste nu was al bekend vóór de serie. Jordan perste alles uit zichzelf en uit zijn medespelers om tot winnen te komen. En daarom roept nu iedereen die de serie gezien heeft: zie je wel, je moet om alles te winnen, in alles tot het uiterste gaan. In werkelijk alles. Dat was immers zijn ultieme doel: winnen. De beste te willen zijn en hij deed dat allemaal met een goed geheugen om situaties uit het verleden te gebruiken als aanmaakhout voor acties van straks.

'So-called documentary'

Grant echter maakte nog een opmerking waar nog wel op doorgeborduurd zal gaan worden. Hij noemde The last Dance een so-called documentary en herhaalde dat woord cynisch vaak. In het interview. Een zogenaamde documentaire. Wilde hij daarmee even terug meppen in de richting van Jordan? Grant had de durf het werkplateau van The last Dance te schetsen.

Twee van Jordans beste vrienden, Curtis Polk en Estee Portnoy waren de uitvoerende producenten van de met zoveel gejuich ontvangen serie en hij vond dat veelzeggend. Niemand durfde het in de USA hardop te zeggen, maar iedereen wist dat Michael Jordan, de man om wie deze, ik zeg het: prachtige, serie ging, ook de laatste beslissingen nam over wat er wel en niet in de serie uitgezonden zou worden. Qua inhoud en qua beeld.

Die mening en die kennis daaromtrent wordt inmiddels door meer mensen gedeeld. Dat maakt het totale idee over wat we gezien hebben toch een tikje anders.