Waarom O’G3NE het songfestival moet winnen

We zijn trots op Nederland. Een meerderheid van 72% wil Bevrijdingsdag voortaan als een officiële feestdag vieren. Logisch, wie wil er geen extra vrije dag, zou je zeggen. Toch zijn de uitkomsten van het jaarlijkse Nationale Vrijheidsonderzoek opvallender dan je denkt. Nog maar twee jaar geleden zag slechts zes op de tien Nederlanders die feestdag zitten. Blijkbaar zijn we de afgelopen jaren trotser geworden op ons land.

Onze vaderlandsliefde zie je terug op straat. Zeker deze dagen laten we dat blijken. We vlaggen er op los. Koningsdag is net achter de rug, vrijdag staat Bevrijdingsdag voor de deur en over acht dagen zitten we met miljoenen achter de buis voor OG3NE te duimen op het songfestival. Schaamteloos laten we zien dat we trotse Nederlanders zijn.

Trend

Die trend zag je de afgelopen verkiezingen al. Haast in ieder partijprogramma ging het over ‘ons mooie land’ of werd benadrukt hoe fijn het is om in Nederland te wonen. Een nieuwe ontwikkeling die je zowel bij links als rechts terug ziet. Zo pleit Jesse Klaver in zijn essay De Empathische Samenleving voor een nationale feestdag, speciaal om ons land te vieren. Dat feestje kan bijvoorbeeld op 26 juli gepland worden, als herinnering aan het Plakkaat van het Verlatinghe aan de Spanjaarden. PvdA-leider Asscher maakt zich juist hard progressief patriottisme, wat dat ook mag zijn. En van premier Rutte horen we allang dat we in een ‘gaaf land’ wonen.

Toch is het CDA is het meest bijzonder. Want bij Sybrand Buma en zijn onderhandel-adjudant Pieter Heerma ligt de kiem van deze beweging. Zij schreven in 2015 een pleidooi voor gezonde vaderlandsliefde. Hun idee; met vaderlandsliefde het volk binden. Dat is ook de gedachte waaruit het voorstel vandaan komt om scholieren staand het volkslied te laten zingen. Toen Buma haast terloops tijdens een interview met De Telegraaf zijn voorstel deed, zag hij dat interviewers verbaasd naar hem keken. Waarop hij zijn toon nog wat verhardde en er zelfs nieuws meemaakte. De CDA-campagne was in zijn nopjes; hun patriotten-boodschap werd extra aangestipt.

Niet Eng

Het lijkt misschien een eng idee om nationalistische sentimenten uit te venten, toch heeft het CDA wel een punt. Dat legt de Leidse hoogleraar politicologie Henk Dekker me uit. Vaderlandsliefde werkt echt als een bindmiddel voor de maatschappij. Het bouwt voort op de sociale-identiteitstheorie. Iedereen wil zich in een groep kunnen plaatsen en daar het liefst een goed gevoel aan overhouden. Voor politici is het dan makkelijk om op de gemene deler van alle inwoners van je land te spelen; de nationaliteit. Dat trucje wordt vaker uit de kast gehaald en haast altijd met succes.

Gevaarlijk wordt het pas als het niet bij patriottisme -trots zijn- blijft. Nationalisme ligt op de loer. Vanaf het moment dat een land zich als beter of belangrijker dan andere ziet, kunnen er vervelende dingen gebeuren. Kijk naar de Verenigde Staten van Trump, dat schuurt tegen het randje. Of naar Turkije waar president Erdogan zijn macht uitbreidt met de boodschap: Wij zijn de beste. Zo kan dat bindmiddel een samenleving wel heel erg verharden en een nare bijsmaak krijgen.

Zover is het in Nederland natuurlijk nog lang niet. Gezien de polarisatie in het land komt die golf van vaderlandslievendheid misschien wel als een geschenk uit de hemel. Daarom hoop ik dat OG3NE volgende week het songfestival wint, want niets werkt zo verbindend als samen feestjes vieren.

David van der Wilde is politiek redacteur voor BNNVARA De Nieuws BV