Bom of Polder?

Het kabinet Rutte III begint zich erin te specialiseren. Voor de strijd tegen CO2-uitstoot heeft het kabinet inmiddels het klimaatakkoord opgetuigd.

Polderproduct

De inkt van dit polderproduct was nog niet droog of een ander gas drong zich op. Stikstof. Funest voor natuurgebieden en daarmee de biodiversiteit. Waar CO2 werd geëerd met vijf parallel geschakelde klimaattafels, moet stikstof het doen met slechts een commissie.

De nervositeit is er overigens niet minder om. 'Bronbeleid' vloekt een VVD'er, terwijl een CDA'er wit wegtrekt. Want volgens goed Haags gebruik was de hoofdconclusie als gas ontsnapt uit de pijplijn van de commissie-Remkes.

Geen pijn nemen

Bronbeleid is overigens jargon voor minder stikstof het milieu in slingeren. Voet van het gaspedaal en minder koeien, varkens en kippen schijnen enorm te helpen. Twee ogenschijnlijk eenvoudige, maar politiek gezien wel uiterst brisante oplossingen. Dat bleek al toen recent coalitiepartij D66 opperde de veestapel te halveren. Gewezen varkensboer en CDA-Kamerlid Jaco Geurts is welhaast ontploft bij het horen van dit voorstel. Ook bij de VVD en de ChristenUnie was er volop irritatie. 'Niet chic'. Door zo’n radicaal plan gaan de hakken in het zand.

"Als D66 zich stilhoudt rolt het balletje toch hun kant op", analyseerde een CDA'er. "Waarom zet je de boel dan op scherp?" Het klopt dat D66 geen pijn hoeft te nemen: minder vee en verlaging van de maximumsnelheid scoren immers bij de achterban van de stadse liberalen. "Geen taboes", luidt de afspraak in de coalitie bij de aanpak van stikstof-uitstoot. Getetter in een ochtendkrant is blijkbaar nog wel taboe.

Geruisloos het varkentje wassen

De conclusie dat er een stikstofbom tikt onder het kabinet ligt voor de hand. Toch voorzie ik ook een scenario waarbij de vier coalitiepartijen redelijk geruisloos dit varkentje wassen. Ten eerste is er een duidelijk gezamenlijk belang: de bouw van woningen en infrastructuurprojecten mag niet stilvallen. Ook kan je elkaar niet de schuld geven dat deze opdracht op tafel ligt. Het was immers de Raad van State die onverbiddelijk oordeelde over de huidige stikstof-aanpak.

Bij de VVD leefde eerst nog het idee om dan maar natuurgebieden te schrappen of om een nieuwe juridische stikstofaflaat op te tuigen. Fractievoorzitter Klaas Dijkhoff nam bij de Algemene Beschouwingen echter afstand van deze lijn. Bovendien schijnt de commissie-Remkes dit soort creatieve oplossingsrichtingen van de hand te wijzen.

Overmacht

Er is dus sprake van overmacht. Het moet, of je het nu leuk vindt of niet. Dat maakt de verkoop van rot maatregelen net iets makkelijker. Nu moet er nog een 'evenwichtig' pakket samengesteld worden volgens de Haagse wetten van de eerlijke pijnverdeling. In grote lijnen zal het erop neer komen dat de veestapel rond gevoelige natuurgebieden drastisch moet krimpen of razendsnel moet verduurzamen. Als de overheid daarvoor ruimhartig de portemonnee trekt, wordt het acceptabel voor de boerenpartijen.

Ook de maximumsnelheid moet eraan geloven, vermoed ik. Maar om de VVD heel te laten, wordt waar het kan 130 kilometer per uur gehandhaafd. Grofweg: in de Randstad naar 100, daarbuiten harder. De VVD mag dan vlak voor de verkiezingen in 2021 vliegveld Lelystad openen. Best een plausibele polderoplossing, toch?

Over Joost Vullings

Joost Vullings is politiek commentator voor EenVandaag op radio en televisie. Iedere dinsdag beschouwt hij de politieke ontwikkelingen in Den Haag en in de rest van het land.