Temptation Island

Het klopt overigens dat op het stembiljet de namen van bijvoorbeeld Annemarie Jorritsma (VVD), Paul Rosenmöller (GroenLinks) of Henk Otten (FvD) ontbreken. Maar de door ons gekozen Statenleden kiezen toch echt de Eerste Kamer. Net als in de VS: de bevolking stemt op kiesmannen, die op hun beurt een president kiezen. En dan spreken we toch echt over presidentsverkiezingen. Geen hond in de VS die bijdehand gaat twitteren dat het om 'kiesmannenverkiezingen' gaat.

Kwalificatietoernooi

Dus als iemand spreekt over de Eerste Kamerverkiezingen: voortaan niet meer boos worden, het is feitelijk gewoon juist. Onze stem telt op 20 maart domweg dubbel. Je kiest de Staten van je provincie en je kiest (indirect) een nieuwe senaat. Sterker nog, het is ook nog eens een kwalificatietoernooi voor het volgende kabinet. Zo wist D66 zich al halverwege Rutte II zo goed als zeker te plaatsen voor Rutte III. Met maar liefst tien Eerste Kamerzetels was de partij een geliefde en een haast onmisbare partner voor een toekomstige coalitie.

Rutte II leerde ons weliswaar dat een minderheidskabinet (in de senaat) kan functioneren, maar geen politieke partij die dacht: dit is leuk, dit doen we vaker. Een meerderheidskabinet in Eerste en Tweede Kamer, dat is wat men wil in Den Haag. En als ik vervolgens door mijn oogharen naar de peilingen kijk en die omreken naar een verkiezingsuitslag, zie ik wederom een fragmentatiebom inslaan. Meer fracties in de senaat, verdere krimp van het midden en groei op de flanken. Er moet een wonder gebeuren willen drie partijen de meerderheid van 38 van de 75 Eerste Kamerzetels halen, vier lijkt het minimum en in een extreem geval hebben we voor een volgend kabinet zes partijen nodig.

De balans

Links komt in de verste verte niet in de buurt van een meerderheid, rechts haalt waarschijnlijk net wel een meerderheid. Alleen zie ik niet zo snel een coalitie ontstaan van VVD, PVV, CDA en FvD. Een flanken-kabinet van PVV, FvD, SP en 50PLUS komt ook ruimschoots zetels tekort. De Dieren en de Denkers zijn vooralsnog te eigenzinnig en de SGP is te Nashville. Gaat lekker zo.

O ja, de SP wil niet met de VVD. Houden we over: VVD, CDA, GroenLinks, D66, PvdA en de ChristenUnie. Deze zes mogen na de volgende Tweede Kamerverkiezingen bepalen wie regeringscorvee krijgt. Een minister uit het huidige kabinet liet zich laatst ontvallen dat de komende formatie een soort Temptation Island wordt, maar dan wel met te weinig deelnemers. Ofwel, een politieke parenclub met slechts enkele auto's op de parkeerplaats. Een droevig en weinig opwindend beeld. Wie anders wil heeft op 20 maart een kans richting te geven.

Zo bekeken worden de Provinciale Statenverkiezingen dus de moeder aller verkiezingen. Wie regeert straks uw provincie? Wordt Rutte III onder curatele van de oppositie gesteld? En welke partijen plaatsen zich voor de volgende formatie? Zelden is uw stem meer waard geweest. Dat is even fijn als verwarrend. Succes ermee!

Over Joost Vullings

Joost Vullings is politiek commentator voor EenVandaag op radio en televisie. Iedere dinsdag beschouwt hij de politieke ontwikkelingen in Den Haag en in de rest van het land.