Opinie & Commentaar

Opwinding

foto: ANP
  1. Nieuwschevron right
  2. Opwinding

Van mijn leermeesters, Bob Spaak van de NOS en Ruud van den Hende van (toen) dagblad De Tijd leerde ik een gulden regel: als journalist moet je niet het onderwerp voor andere journalisten worden. Of willen worden.

Afgelopen week kwamen twee journalisten in het nieuws en niet zo’n beetje ook. De Amerikaan Chris Cuomo van CNN werd direct op een zijspoor gezet omdat hij een serie handelingen had verricht ten gunste van zijn broer Andrew, de ex-gouverneur van de staat New York. Chris Cuomo reageerde snel en trad zelf terug van zijn hoge positie in de organisatie.

Voor diegenen die hem nooit gezien of gehoord hebben: hij is een snel denkende, fanatiek doorduwende vragensteller in belangrijke nieuwsuitzendingen. Hij kan plagen, zelf tarten, maar blijft wel fair tot op de grens van het betamelijke. Geboren democraat die hij is, zijn zijn republikeinse tegenstanders vrijwel direct in hun verdediging gedrongen om 'goed' het twistgesprek uit te komen. Hij won vaak die veldslagen-met-woorden.

Na zijn terugtreden kreeg hij lof, maar ook een bak aan verwijten over zich heen. Hoe kan je zo’n kritisch ingestelde ondervrager zijn en zo naast de lijntjes gaan kleuren als het een privézaak betreft?

Commentator-veteraan

De andere zaak staat dichterbij ons Nederlandse bed: autosport-verslaggever Olav Mol zal niet de commentator zijn van de nieuwe uitzendgemachtigde van de Formule 1. Hij, als veteraan, zal worden opgevolgd door twee jongere vakbroeders die in het Nederlandse sportjournalistenlandschap nog geen grote naam hebben, zoals Mol die dus wel heeft.

Die nieuwe club, die dus de rechten wel heeft en Ziggo sport dus niet, heet Viaplay, heeft een basis in Zweden en pakte de zaken "anders” aan dan tot nu toe gewoon was.

Formule 1 was Olav Mol, met de laatste jaren een soort van veredelde side kick in de figuur van Jack Plooij naast zich. De Nordic Entertainment Group (NENT) kiest voor nieuwe namen en die namen zijn Nelson Valkenburg en Melroy Heemskerk. Zij hebben beiden een rijbewijs.

Nuchter geredeneerd: wie betaalt bepaalt. De rechten hebbende organisatie kleurt volgens eigen regels de bezetting van de nieuwe programma’s in als daar, althans door beide partijen, geen "mitsen en maaren" zijn besproken of zijn vastgelegd.

Fris bloed

Naar het zich laat aanzien wil de nieuwe club schoon schip maken met de achterliggende jaren en fris bloed gaan gebruiken. Opvallend en waar, ikzelf maakte zulks ook vrij onlangs mee en ook ik was heel even verbaasd, maar snapte de 'move' wel. Of het leuk was bij het eerste aanhoren? Neen.

Wat voor mijn merkwaardig overkwam was wel het feit dat Mol verbaasd was dat er een wisseling-van-de-wacht aankwam.

Dat gerucht zeilde namelijk al een paar weken door journalistenland. Zou hij het niet gehoord hebben? Zou hij gedacht hebben: we zien het wel of wat was er werkelijk aan de hand?

Mol, een veteraan van ettelijke jaren, zat goed op zijn commentaarstoel, was bekend bij zijn kijkluisteraars, werd algemeen aangezien voor een prettig klinkende commentator en moest soms, en terecht, ook aanhoren dat hij in het fel Oranje gekleed was, dat hij te veel Max-fan was, dat hij nauwelijks oog had voor die andere mannen in die snelle Dinky Toys en dat het geheel wel een paar onsjes minder mocht zijn.

foto: ANP

Beetje klef

Laat ik eerlijk zijn, ik bekommer me weinig om autorijden, maar ik verbaasde me soms wel over het feit dat de enige reden waarom Nederlanders vrij massaal naar de Formule 1 autoracerij kijken ligt in het meedoen (en hoe) van Max Verstappen, die door Mol en kompaan steevast met Max aangesproken wordt en eigenlijk al tijden geen achternaam meer heeft/had. Net zoals de Britse chauffeur Lewis Hamilton voor het gemak ook maar met de voornaam werd/wordt aangesproken, hetgeen op zijn minst opmerkelijk, tamelijk amicaal en soms ook wel kinderlijk of zelfs klef genoemd kan worden.

Maar ho. Ieder vogeltje zingt zoals het gebekt is en Mol en Plooij doen en deden het op hun eigen manier. Blijkbaar vond een levensgroot deel van de kijkluisteraars dat goed of voldoende want de Formule 1 racerij mag en mocht zich bij Ziggo Sport in een stevig publiek verheugen. Of dat alleen door Max Verstappen komt of omdat de twee commentatoren/vragenstellers een begeleidend verhaal vertellen dat het plaatje totaal maakt en daardoor zoveel kijkers trekt, laat ik in het midden. Zoals bij iedere verslaggever in iedere sport voorkomt heeft iedereen die in een microfoon praat voor- en tegenstanders.

Petities

In het pro-geval van de heren Mol en Plooij zijn dat mensen die nu petities gaan indienen dat het edele tweetal moet blijven, een actie vanuit het publiek die best sympathiek overkomt, maar die de bazen van de nieuwe uitzendgemachtigde toch van hun schouders zullen verwijderen alsof het roos betreft.

Of gaan ze naar de weledele heren Valkenburg en Heemskerk toe en zeggen ze: "Sorry, foutje gemaakt, we verscheuren jullie contracten en nemen die twee mannen van Ziggo over!"

Ik ben benieuwd of de nieuwe bazen, als ze al een statement willen afgeven, zullen zeggen: "We doen het omdat een nieuwe start dan ook echt een nieuwe start is, we doen het het omdat we uitgekeken en uitgeluisterd zijn als het de mannen van Ziggo betreft en we gewoon een heel verse doorstart willen maken?"

Wat zei je oma altijd? Gooi nooit je oude schoenen weg alvorens je goed in je nieuwe kunt lopen, nietwaar?

Wat wel gek aandoet (maar toch ook weer niet, want bij vele televisiemaatschappijen heerst een knallend onvermogen om op een nette manier met geroutineerd-personeel-dat-afscheid gaat-nemen, om te gaan) is het feit dat Mol verbaasd is, niet met de nieuwe televisiemaatschappij gesproken heeft en nu ineens doorheeft dat hij nog zo enthousiast kan zijn als hij wil, maar dat twee andere autosport-fanaten zijn opvolgers zullen zijn; ook al vindt een deel van het publiek het volkomen onterecht dat de oude schoenen worden weggegooid en de nieuwe schoenen nog niet zijn ingelopen.

Is het te overtreffen?

Nou rijden die auto’s gewoon door, ook al zitten er nieuwe jongens op de bok van de nieuwe uitzendclub. En na een half dozijn wedstrijden nog bij Ziggo, mag het Formule 1-publiek gaan wennen aan de nieuwe stemmen, aan de intonatie, aan misschien wel weer gewend te raken aan de namen Verstappen en Hamilton en aan een wellicht hele nieuwe benadering van deze sport-op-de-tv. Zoals eerder hierboven gesteld: ieder vogeltje zingt zoals het gebekt is. Het bij tijden licht over de rand lopende commentaar van Mol, wat eigenlijk ook wel weer grappig en charmant was op momenten dat de mensheid tamelijk verveeld naar twee elkaar achterna rijdende snelle auto’s zat te koekeloeren, zal door de nieuwe mannen niet meteen gekopieerd worden; zij zullen met meel in de mond gaan beginnen en een techniek en tactiek moeten vinden waarmee ze de 'voorgangers' kunnen overvleugelen en eerlijk gezegd ben ik bang dat zulks heel erg moeilijk zal zijn. Het publiek zal immers meteen en kiezelhard gaan vergelijken en direct, liefst via sociale media en anoniem, haar grieven laten weten.

Goed commentaar geven leer je in vijf tot acht jaar en je zult het nooit voor iedere luisteraar/kijker goed doen. Laat dat les een zijn.

Het allerbelangrijkste aspect van commentaar geven bij een door de televisie uitgezonden sportevenement is…zwijgen. Ja, dat staat er: zwijgen…je mond houden, stilte. En als het niet zwijgen is, dan heet het 'doceren'. Dat leert een mens door de jaren heen, door te luisteren naar de goede voorbeelden die er zijn en door zelfkritisch te leren zijn.

Wellicht strekt het Mol en Plooij tot eer een goed voorbeeld te zijn voor de jongere generatie.

En voor de betrokkenen van NENT: de manier van werken vanuit uw kant, als het gaat om hoe deze zaak aan het licht is gekomen, heeft weinig klasse. In de hoop dat u dat zelf ook zo ziet, zet ik de lichten op groen en hoop van harte dat Max en Lewis goed de eerste bocht doorkomen en veilig naar huis zullen rijden.

Dat, wat mijn interesse in de Formule 1 betreft.

Juist, interesse vanop afstand hoewel ik een stevige Max Verstappen-fan ben. Sportmensen van dat formaat hebben we in ons land niet veel gehad.

Download de NPO Radio 1-app

Met onze app mis je niks. Of het nou gaat om nieuws uit binnen- en buitenland, sport, tech of cultuur; met de NPO Radio 1-app ben je altijd op de hoogte. Download 'm hier voor iOS en hier voor Android.

Ster advertentie
Ster advertentie