De politiek en de oververhitte samenleving

‘Dit is gewoon een waanzinnig gaaf land’, zei premier Mark Rutte een jaartje geleden. Ook ik dacht: er deugt een hoop niet maar strikt genomen is het hier best ok. Maar het is hier helemaal niet ok! ‘Nederland is niet gewoon een gaaf land’, zegt PvdA-fractievoorzitter Diederik Samsom in de Volkskrant.

Steven Kruiswijk, Max Verstappen en Kiki Bertens: we stonden met zijn allen klaar ze in te huldigen voor hun palmares. Die sportprestaties zouden het Nederlandse voorzitterschap van de Europese Unie nóg meer glans geven.

De instroom van asielzoekers zoals beloofd bijna teruggebracht tot nul - wat overigens op de Middellandse Zee tot veel bootfilevorming heeft geleid, maar dat is onze zorg niet – en dan ook nog zoveel eerste plaatsen. Hoe succesvol kun je het verzinnen? Ook ikzelf raak steeds meer van de leg. Zoveel goed nieuws in zo’n korte tijd.

Op de middelbare school hield ik het altijd stil dat ik van autoracen hield. Vervuilend, een sport voor kapitalisten en patsers en het maakt een enorme takkeherrie. Dat was het klimaat. Ik hield het geheim, zei nooit dat ik op zondag op het circuit van Zandvoort rondhing, weleens koffie had gedronken met Gijs van Lennep en regelmatig kruisjes zette achter de naam van alweer een omgekomen autocoureur. Hoe anders is dat nu. Verstappen een uur bij Pauw. Over klimaatsverandering gesproken…

De politiek moet een afspiegeling zijn van de samenleving. De vraag is of we daar wel zo voor moeten pleiten. Moet er op elke scheldpartij op sociale media een reactie komen? Moet de Tweede Kamer een thuishonk worden voor bn’ers? Moet tijdens het vragenuur de krant en de publieke opinie worden bediscussieerd? Moet de politiek het equivalent van StandpuntNL worden? En waarom is politieke communicatie er vooral op gericht de kiezer te behagen, en wordt slecht weer verkocht als mooi weer.

Waarom moet de premier zich in het opgeklopte discours rond Sylvana Simons begeven en de scheldcultuur met een tegenaanval bestrijden door de ‘foute’ Nederlanders Tokkies en idioten te noemen? Waarom zo opgewonden reageren op de verhitte burger? Verkoop wat te verkopen is, leg uit wat en waarom je iets doet. Waarom spreken over ‘de kwestie van de Armeense genocide’. Hoezo kwestie? Als iets politiek delicaat is, mag je het best politiek delicaat noemen. En erbij uitleggen dat je de relatie met Turkije niet nog meer wilt verstoren.

De burger is niet gek, dus hoeft de politiek hem ook niet voor de gek te houden. Als in de verkiezingscampagne weer door de VVD wordt gezegd: als je de PvdA de woestijn geeft, raakt het zand op, moet je niet raar opkijken als de kiezer daarover verbaasd is, want waarom heb je dan vier jaar met die partij in een kabinet gezeten.

En als de PvdA roept dat alles anders moet, waarom heeft de PvdA dat dan niet gedaan toen er aan de knoppen kon worden gedraaid. Klimaatsverandering moet bestreden worden. Maar oververhitting in de samenleving bestrijdt je niet door de kachel hoger te zeggen. ‘De redelijkheid is onderweg’, zo citeert Alexander Pechtold in de nrc Emile Zola. Mooi gezegd, maar de airconditioning op tien zetten helpt ook.