KRO-NCRV Pointer | Stijging prikincidenten door zwerfnaalden in het restafval

De Vereniging Afvalbedrijven (VA) en de NVRD, de gemeentelijke afvaldiensten, stellen vast dat naast verbale agressie en geweld, de snij- en prikincidenten de laatste jaren toenemen. De resultaten sluiten aan bij landelijke cijfers van de Nederlandse Arbeidsinspectie. Die van de afvalsector wijken daarvan af doordat snijden en agressie een grotere rol spelen. “Elke prik met een naald doet iets met het gevoel van veiligheid van onze mensen. Dat mogen we niet normaal gaan vinden.” Aldus Herre Dijkema, directeur van de NVRD.

Afslankmiddel

De toename van het aantal mensen dat afslankmedicatie gebruikt, is een belangrijke oorzaak van het gevaar van zwervende naalden. Ruud Coolen van Brakel, directeur van het IVM, het Instituut voor Verantwoord Medicijngebruik licht toe: "Met gebruik van afslankmedicatie stijgt. Dat zien we in de officiële getallen, de recepten die gedeclareerd worden, maar er wordt ook ongelooflijk veel besteld via internet. Het gaat inmiddels over honderdduizenden mensen in Nederland die deze middelen gebruiken."

Mensen die via internet bestellen, krijgen geen naaldencontainer meegeleverd, zoals bij medicijnen op recept. Eve, bestelde via internet een afslankmiddel: "Het is gelukkig wel een kort naaldje maar iemand kan zich daaraan zeker prikken, daar voel ik me wel schuldig over."

Drugsgebruik

Ook particulier drugsgebruik kan leiden tot naalden in het restafval. Mainline (LINK) signaleert een toename van mensen die drugs inspuiten, met name sinds de coronapandemie in 2020. In sommige seksnetwerken is slammen (injecteren) van drugs genormaliseerd. Daarnaast groeit het aantal daklozen dat crack en heroïne spuit. Deze groep gebruikt in de openbare ruimte, bijvoorbeeld in parken, portieken of parkeergarages. Naalden belanden in de vuilnisbak of op de grond.

Zorg

De toename van het medisch afval in het restafval is een maatschappelijke ontwikkeling. Mensen komen steeds eerder uit het ziekenhuis en worden verder thuis behandeld. De thuisbehandelingen zijn vaak complex omdat er ook gewerkt wordt met antibiotica-infusen of infusen met cytostatica (kankermedicatie). Ziekenhuizen zorgen voor de overdracht naar thuis- en wijkverpleegkundigen maar daarin is afval geen prioriteit.

Voor mantelzorgers is het niet altijd duidelijk hoe om te gaan met medisch afval, zegt MantelzorgNL want de overdracht van wijk- of thuiszorg naar de mantelzorger kan beter.

Impact

Na een incident moeten de afvalmedewerkers zich direct melden om een protocol te volgen. Ze krijgen een hepatitis prik tegen infectiegevaar. Later wordt er ook nog bloed afgenomen en na een half jaar volgt een check of de medewerker niks overgehouden heeft aan het prikincident. Afvalmedewerkers schrikken en maken zich zorgen. Het heeft impact op de manier waarop ze hun werk voortzetten, zeggen ze.

"Ik schrok wel want ik dacht gatverdamme, je weet niet wie de naald heeft gebruikt, dat is heel vies, dat is een hele vieze gedachte, dat wil je gewoon niet", zegt een vuilnisvrouw.

Pointer, zaterdag 20 september om 14:00 uur bij KRO-NCRV op NPO Radio 1