Shell smeedde intern plan om kritiek op blauwe waterstof te pareren
- Nieuws
- Shell smeedde intern plan om kritiek op blauwe waterstof te pareren
Shell had plannen om een kritisch wetenschappelijk onderzoek naar blauwe waterstof een positieve draai te geven. Daarbij wilden ze gebruikmaken van Nederlandse wetenschappers. Het interne document is openbaar gemaakt bij een Amerikaans overheidsonderzoek en in handen van Argos.
Waterstof: groene belofte of list van de fossiele industrie? & Verkiezingsdossier: digitale veiligheid - Argos Actueel
In het drie pagina's tellende document beschrijft Shell hoe het bedrijf wil reageren op een onderzoek van de Amerikaanse wetenschappers Mark Jacobson (Stanford University) en Robert Howarth (Cornell University). De studie verscheen in 2021 in een wetenschappelijk tijdschrift en concludeert dat de klimaatimpact van blauwe waterstof nauwelijks beter is dan die van fossiele brandstoffen. In sommige gevallen zou de uitstoot zelfs 20 procent hoger liggen dan bij kolen of gas.
Waterstof wordt breed gezien als een oplossing voor ons klimaatprobleem. Het is schoon, je kunt het makkelijk opslaan en transporteren, en vrijwel overal voor gebruiken. Maar net als met elektriciteit maakt het alles uit hoe waterstof wordt opgewekt. Gebeurt dat met zon of wind, dan heet het groene waterstof. Uit fossiele brandstoffen: grijze waterstof. En dan is er nog blauwe waterstof – die wordt ook opgewekt aardgas, maar de CO2-uitstoot die daarbij vrijkomt wordt opgeslagen, bijvoorbeeld onder de grond. Een onderzoek van Jacobson en Howarth uit 2021 liet zien dat blauwe waterstof niet of nauwelijks beter is dan ouderwetse fossiele energie.
Wetenschappers als spreekbuis
Shell schrijft in het interne strategiedocument dat het niet zelf in de media zal reageren op de studie. In plaats daarvan kiest het voor een strategie waarbij ze 'media en stakeholders doorverwijzen naar (...) geloofwaardige derde partijen', zoals 'wetenschappers of organisaties'. Ook wil Shell publieke optredens aangrijpen 'om een geloofwaardige boodschap uit te dragen' en hun 'waterstofnarratief te delen'.
Shell weet ook al waar ze dat onder meer wil doen: op een door hun gesponsord evenement van het journalistieke medium Politico in september 2021. Het fossiele bedrijf wilde daar blauwe waterstof promoten als 'onderdeel van hun strategie om de klimaatdoelen te halen'.
foto: Argos
Verdienmodel voor fossiele industrie
Door waterstof te maken uit fossiele brandstoffen kunnen oliebedrijven hun inkomsten uit fossiel verlengen. De meest voorkomende manier om waterstof op te wekken is door middel van aardgas. Op die manier kunnen fossiele bedrijven zich presenteren als onderdeel van de oplossing, in plaats van het probleem. De fossiele industrie heeft dus veel baat bij een positief imago voor (blauwe) waterstof.
Eerder deze week onthulde Argos, samen met Solid Sustainability research en Universiteit Twente, dat de Europese Unie al meer dan vier miljard euro investeerde in waterstofonderzoek afgelopen decennia, waarvan ruim een derde (1,4 miljard) bij projecten met fossiele partners terecht kwam.
Nederlandse wetenschappers
In het interne Shell-document wordt er specifiek aandacht besteed aan mogelijke Nederlandse partners als onderdeel van hun strategie. Shell schrijft: 'Blijf de acties van het H-Vision-consortium benutten. H-Vision werkt samen met wetenschappers zoals Ad van Wijk en Paulien Herder van de TU Delft om een constructief artikel voor te bereiden en in te dienen.'
Ad van Wijk, emeritus-hoogleraar duurzame energie aan de TU Delft speelt al jaren een invloedrijke rol in de vormgeving van het Europese waterstofbeleid. Hij reageert verbaasd op de ontdekking dat zijn naam in het interne document voorkomt: "Daar ben ik nooit in gekend. Ik ken dat document niet en wist ook niet dat ik erin genoemd ben", zegt hij.
Ook Paulien Herder, hoogleraar energiesysteemtechniek aan de TU Delft, wordt in het document genoemd. Herder liet schriftelijk weten dat ze "bestuurlijk actief en zichtbaar is in het energiedomein". Mogelijk verklaart dat volgens haar de vermelding in het Shell-document, al benadrukt ze dat er geen sprake is geweest van afstemming met Shell over een reactie op het Jacobson-onderzoek.
Geen inhoudelijke reactie van Shell
Per mail geeft Shell alleen een algemene reactie. Een woordvoerder schrijft: "Shell heeft als doel om een veilig, winstgevend en schaalbare waterstoftak op te bouwen die helpt bij het terugdringen van Shell’s uitstoot. Shell gelooft dat zowel hernieuwbare – groene – waterstof als koolstofarme – blauwe – waterstof noodzakelijk is voor de energietransitie."
We aim to build a safe, profitable and scalable low-carbon hydrogen business that supports the decarbonisation of our operations (reducing scope 1 and 2 emissions), and the growth of hydrogen as part of our low carbon solutions portfolio for customers (reducing net carbon intensity of our energy products, scope 3 emissions). We are scaling up hydrogen operations to reduce our emissions in the short term (e.g. Holland Hydrogen 1) and to help our industrial customers do the same over time as hydrogen offers flexible decarbonisation pathways for hard-to-abate sectors.
Shell believes that both renewable and decarbonised low-carbon hydrogen will be needed for the energy transition. In the next decade, decarbonised (blue) hydrogen will continue being less expensive to produce than green (renewable) hydrogen and this cost advantage could help build necessary infrastructure and market demand for hydrogen, paving the way for green hydrogen as production costs decrease over time.
Meer journalistiek speurwerk?
Argos is het onderzoeksjournalistieke programma van de HUMAN en VPRO. Je hoort Argos om de week op zaterdag van 14.00 tot 15.00 uur op NPO Radio 1. Terugluisteren kan via NPO Luister, je favoriete podcastapp, of via de website van Argos. Volg Argos ook via Instagram, Facebook, Bluesky en LinkedIn.
Gerelateerd
