Dwangsommen voor te late asielbeslissing lopen weer snel op

De IND moet die dwangsommen betalen, omdat zij te laat een beslissing neemt over de asielaanvraag. Het gaat vooral om aanvragen in het kader van gezinshereniging. Rhodia Maas, directeur-generaal bij de IND: "Het gaat om mensen die heel graag hun gezin over willen laten komen naar Nederland. Wij zijn op dit moment niet in staat om dat nu tijdig te doen."

Volgens de IND is er een aantal redenen waarom de dienst niet in staat is om de aanvragen op tijd te behandelen. Zo heeft de IND te weinig mensen. Ook zorgen rechtelijke uitspraken ervoor dat de aanvragen soms opnieuw moeten worden getoetst. Maas: "We hebben een systeem dat het ons bijna onmogelijk maakt om tijdig te beslissen."

Psychologische klachten

Ook Igna Oomen van de Vereniging Asieladvocaten en Juristen Nederland ziet dat het de IND vaak niet lukt om tijdig een beslissing te nemen. "In bijna al mijn zaken zie ik dit terug. Die vertraging zorgt voor psychologische klachten bij mijn cliënten. Niet alleen kunnen zij hun gezin niet naar Nederland halen, maar ze moeten vaak ook langer in de COA opvang blijven."

Oomen pleit voor een generaal pardon. "De snelste oplossing is genereuzer zijn dan je verplicht bent om te zijn." De IND ziet dit echter niet zitten. Maas: "Een generaal pardon is nooit eerlijk ten opzichte van de mensen die een aanvraag hebben ingediend, die uiteindelijk is afgewezen."

Overigens mogen asielzoekers niet het hele bedrag houden als de IND een dwangsom uitkeert, want hij of zij mag maar 6000 euro spaargeld hebben, zegt advocaat Oomen. De rest wordt afgedragen aan het COA, het orgaan dat de opvang verzorgt.

Termijn korter: meer achterstand

De IND werd afgelopen maand met een nieuwe tegenslag geconfronteerd. Naar het oordeel van het Europees Hof van Justitie in Luxemburg had de wettelijke termijn waarbinnen de IND moet beslissen, in 2022 niet verlengd mogen worden van 6 naar 15 maanden. Dat mag alleen als het aantal asielverzoeken in korte tijd aanzienlijk toeneemt en daarvan was en is geen sprake. "Dat betekent het oplopen van de dwangsommen", weet directeur-generaal Maas.

Voor het inlopen van de achterstanden heeft Maas geen 'magic bullet'. "Die hebben we nog niet gevonden. De oplossing bestaat waarschijnlijk uit allemaal kleine magic bulletjes die zullen maken dat we sneller zijn."

Volgend jaar wordt het Europese Asiel- en Migratiepact van kracht, waarin de termijnen verder worden verkort. "Onze intentie is om te zorgen dat we vanaf de start van het pact de termijnen gaan bijhouden." Of dat lukt 'hangt ook af van de situatie in de wereld.'

Luister Pointer, zaterdag 14:00 uur bij KRO-NCRV op NPO Radio 1