Is vernietiging erfgoed Gaza culturele genocide?

Volgens schattingen is 50 tot bijna 80 procent van Gaza volledig met de grond gelijkgemaakt, vertelt Admiraal. Daarmee zijn niet alleen huizen, maar ook archeologische vindplaatsen, boekwinkels, culturele gemeenschapscentra en bibliotheken vernietigd.

Een bekend voorbeeld is de grote Omari-moskee in Gaza-Stad, die in oktober 2023 bijna volledig werd verwoest. "Alleen de minaret staat nog overeind", zegt Admiraal. De moskee, gebouwd rond de 7e eeuw, was de grootste en oudste moskee in Gaza.

Ook het centrale archief van Gaza, gevestigd in Gaza-Stad, is met de grond gelijkgemaakt. In dat archief lagen documenten opgeslagen die tot meer dan een eeuw teruggingen.

Is er sprake van culturele genocide?

"In het genocideverdrag van 1948 komt de term 'culturele genocide' niet voor", vertelt Admiraal. Toch sprak Raphael Lemkin, de Pools-Joodse jurist en taalkundige die het begrip 'genocide' introduceerde, al in 1944 over de uitwissing van cultuur als wezenlijk onderdeel van genocide. Ook in de zaak die Zuid-Afrika tegen Israël heeft aangespannen bij het Internationaal Gerechtshof, wordt de vernietiging van culturele instellingen en cultureel erfgoed expliciet genoemd, aldus Lucia Admiraal.

Nadia Bouras, historica en vaste OVT-recensent wijst eveneens op de onderliggende betekenis van het geweld in Gaza: "Die bommen vallen natuurlijk niet per ongeluk op culturele instellingen, universiteiten of musea. Het idee is niet alleen de Palestijnen laten verdwijnen, maar ook hun geschiedenis, hun toekomst, hun wortels met het land. Dus de vernietiging van het erfgoed past heel duidelijk bij genocide."