De man die scheten laten tot een kunst verhief
- Nieuws
- De man die scheten laten tot een kunst verhief
In de wekelijkse column van OVT vertelt Nelleke Noordervliet over de man die aan het eind van de negentiende eeuw, in de Moulin Rouge, scheten laten tot een kunst verhief. "Hij steekt er vaak heel karakteristiek een vinger bij op alsof hij wil zeggen: hoor maar."
De petomaan
Het overkomt mij nogal eens dat ik zeker weet een boek te bezitten, maar dat een speurtocht in mijn toch min of meer georganiseerde boekenkasten niets oplevert. 'Dat boek zal ik toch niet hebben weggedaan', hoor ik mezelf mompelen. 'Ik zie het formaat en het omslag nog helder voor me.' Maar, de catalogus van de tentoonstelling in Teylers Museum uit 1993 De Tentoongestelde Mens, bleef vermist.
Niet getreurd, in hetzelfde soort, bezat ik vast en zeker nog het kleine boekje uit 1968 met de titel De petomaan, zijn leven en zijn werk. Het bevat het verhaal van Francois Pujol, een eenvoudige bakker uit Marseille, die aan het eind van de negentiende eeuw in de Moulin Rouge te Parijs triomfen vierde met zijn kunst, een kunst waartoe hij in staat werd gesteld door de bijzondere, afwijkende vermogens van zijn eigen lichaam.
Hij wist zijn winden van verschillende toonhoogten te voorzien.
Vol theater
De man kon zijn kringspier zijn wil opleggen. Hij dronk met zijn achterste een kom water leeg en blies het weer uit. Hij wist zijn winden van verschillende toonhoogten te voorzien, zodat de Marseillaise voor zijn anus geen geheimen had. Op foto's zien we hem een kaars uitblazen die op een stoel staat van waaruit hij ogenschijnlijk juist is opgestaan. Hij steekt er vaak heel karakteristiek een vinger bij op alsof hij wil zeggen: hoor maar. Het was een groot succes.
Avond aan avond zat het theater vol. De salvo's van Pujol werden beloond met lachsalvo's uit de zaal. De directeur verdiende goed aan zijn artiest. Maar, toen hem ter ore kwam dat Pujol op de markt een kleine demonstratie van zijn kunnen had gegeven stuurde hij de politie op hem af. Contractbreuk! Noodgedwongen besloot Pujol voor zichzelf te beginnen.
Terug uit de vergetelheid
Zo wordt zijn laatste voorstelling in het beroemde theater beschreven: "De petomaan deed zijn nummer tegelijkertijd zeer ernstig en zeer geëmotioneerd, en misschien werd het wel de meest briljante voorstelling die hij ooit gegeven had. Hij wist dat hij dat kostbare, dieprode doek van de Moulin Rouge nooit meer zou zien vallen, dat hij dit enthousiaste publiek van vrolijke pierewaaiers en mooie vrouwen, waaraan hij zijn succes en zijn reputatie te danken had, nooit meer zou zien."
De rechtszaak sleepte zich enkele jaren voort. Hij moest schadevergoeding betalen. Er kwam oneerlijke concurrentie van valse petomanen. Pujol raakte in vergetelheid, hij stierf in 1945. Zijn kleinzoons wezen in 1963 hun landgenoten in en openbare brief op het feit dat ze de gedachtenis aan een groot kunstenaar hadden verwaarloosd. En nu staat hij op Wikipedia. Met een filmpje uit 1900 op YouTube. Helaas zonder geluid.
Gerelateerd
