Geschiedenis
VPRO

Wat een 50 jaar oude Volkskrant wel niet allemaal vertelt

foto: Merlijn Doomernik
  1. Nieuwschevron right
  2. Wat een 50 jaar oude Volkskrant wel niet allemaal vertelt

Micha Wertheim kocht ter ere van zijn aanstaande verjaardag een oude Volkskrant van zijn geboortedag. In zijn column voor OVT deelt hij de opmerkelijke vondsten uit die kranten; van een inmiddels onbekende valutacrisis en te duur rondvlees, tot een advertentie dat opzoek is naar 'een 18 jarig meisje' en een wel wel heel opmerkelijke column van niemand minder dan Jan Blokker.

Oude Volkskrant

Omdat uw lievelingscolumnist binnenkort 50 wordt, en omdat het vandaag Vaderdag is, besloot ik mijzelf een cadeau te geven. De krant van woensdag 28 juni 1972, de dag waarop ik geboren werd. Dergelijke oude kranten zijn vrij makkelijk online te bestellen, en omdat ik het risico niet wilde nemen dat niemand mij die kranten zou geven, schafte ik ze zelf aan. Ik bestelde een NRC en een Volkskrant, maar het NRC Handelsblad is nog steeds niet bezorgd zoals dat tegenwoordig gaat.

Van de Volkskrant vielen er dan weer twee op de mat. Eén krant van 28 juni 1972, en één van 29 juni 1972. Waarschijnlijk een vergissing, maar wel een leuke. Want al het nieuws in de krant van 28 juni speelde zich natuurlijk af op 27 juni. Toen bestond ik nog niet. Terwijl de krant van 29 juni veel meer vertelt over wat er gebeurde op de dag dat ik ter wereld kwam.

Beide kranten verkeerden in een haast perfecte ongelezen conditie. Een beetje vergeelt maar verder piekgaaf. Bovenop de voorpagina staat een Duits stempel dat doet vermoeden dat ze jarenlang in een archief van de Duitse Bundesregierung gelegen hebben.

Quote

Blijkbaar vergaat ironie sneller dan krantenpapier.

Micha Wertheim

Jan Blokker

Wat behalve alle tabakreclames meteen opvalt is hoe weinig columnisten de krant 50 jaar geleden telde. In de Volkskrant van 28 juni kan ik geen enkel opiniestuk vinden. In de krant van donderdag 29 juni staat welgeteld één column. Jan Blokker maakt een ongetwijfeld goed bedoelde vergelijking tussen vliegtuigen uit Amerika die speciaal gereserveerd zijn voor hippies en bussen in Zuid-Afrika die alleen donkere mensen mogen vervoeren.

Blijkbaar vergaat ironie sneller dan krantenpapier want ook de derde keer dat ik het stuk las begreep ik niet wat Blokker nu precies wilde zeggen met die vergelijking.

'Rundvlees blijft duur'

De wereld zelf was 50 jaar geleden niet veel minder beangstigend dan ze nu is. Frankrijk deed kernproeven in het zuiden van de Stille Oceaan. In Amerika werd een bankdirecteur met een vuurwapen in zijn nek ontvoert, de politie overwoog agenten met vliegtuigen mee te sturen om kapingen tegen te gaan en in het nabije oosten was de situatie niet veel vrolijker dan ze nu is.

Ook besteden de kranten veel aandacht aan de valutacrisis die vijftig jaar geleden blijkbaar zo vanzelfsprekend was dat nergens moeite wordt gedaan om een lezer die de krant een halve eeuw later openslaat, uit te leggen wat die valutacrisis nu precies betekende.

Onder het kopje 'Rundvlees blijft duur' las ik dat de productie van rund varkens en pluimvlees zal toenemen maar dat het nog lang niet genoeg is, en ik citeer: "des ondanks hoeft de huisvrouw er niet op te rekenen dat de prijzen zullen dalen." Inmiddels is het gelukt is om vlees voor iedereen betaalbaar te maken. Al wil vooralsnog niemand de rekening betalen die we daar nu gezamenlijk voor gepresenteerd krijgen.

Lichtpuntjes

Terneergeslagen door al dat sombere nieuws ging ik op zoek naar lichtpuntjes. Zoals het voorstel van PvdA kamerleden Lamberts en Roethof die een vergaande vrijheid voor abortus propageerden. Die vrijheid is er gekomen weet ik. Al vraag ik me al lezend af of die er over 50 jaar nog zal zijn.

En dus doe ik wat ik altijd doe als ik te somber word van het nieuws. Ik ga op zoek naar zaken die minder ingrijpend zijn. Zoals de 78 jarige mevrouw Lutjeboer-Orsel uit het Groningse Alteveer die op de dag dat ik geboren werd gewond raakte door een ontploffende limonade fles. Ze haalde er mooi wel de voorpagina van de Volkskrant mee. Net als de zware regen in Groningen. Kijkend naar de korrelige zwart-witfoto van een Citroen 2CV die door een plasregen rijdt, probeer ik mij voor te stellen hoe het moet hebben gevoeld om extreem weer te ervaren zonder meteen aan de opwarming van de aarde te hoeven denken.

Tenslotte viel mijn oog op een prominente vacature van Reclamebureau Nijgh en van Ditmar. Die zochten 50 jaar geleden heel simpel: Een meisje van 18 jaar. Als ze haar gevonden hebben is ze nu bijna 70. Ik heb over al die onderwerpen natuurlijk wel een mening. Maar na het lezen van die oude kranten besef ik dat het helemaal zo erg niet is om die een keer voor mij te houden.

Niets missen van OVT?

Hou dan de website van OVT in de gaten, abonneer je op de podcast, of volg het programma via Facebook en Twitter.

Ster advertentie
Ster advertentie