Geschiedenis
VPRO

Einde permanente Franse militaire aanwezigheid in West-Afrika

foto: ANP
  1. Nieuwschevron right
  2. Einde permanente Franse militaire aanwezigheid in West-Afrika

Een historisch moment afgelopen donderdag, in de relatie tussen Frankrijk en haar voormalige kolonies in West-Afrika: Frankrijk voltooide de militaire terugtrekking uit Senegal. Daarmee is na 65 jaar een einde gekomen aan de permanente militaire aanwezigheid van Frankrijk in West-Afrika. Eerder dit jaar vertrokken de Fransen uit Tsjaad en Ivoorkust, en in de jaren hiervoor ook al uit Niger, Mali en Burkina Faso. Maar volgens Mirjam Tjassing die lang in West-Afrika woonde en onder andere als diplomaat werkzaam was in Mali is het niet zo een grote breuk als het lijkt. "De Fransen zijn echt nog wel aanwezig, al is het maar economisch."

Video niet beschikbaar

Volgens de Fransen is het militaire vertrek in goed overleg gegaan maar volgens Senegal en Tsjaad hebben ze de Fransen eruit gegooid. Mirjam Tjassing zegt in het VPRO-geschiedenisprogramma OVT dat de waarheid in het midden ligt. "Beide vertellen het verhaal dat bij hun eigen electoraat het beste overkomt. Frankrijk heeft een beetje een dubbele agenda. Aan de ene kant willen ze aanwezig zijn en controle hebben. Aan de andere kant kost het ook heel veel geld voor de Franse belastingbetaler die daar steeds minder van gecharmeerd is."

'Françafrique'

Tot 1960 bestond 'Frans West-Afrika', een federatie van acht Franse kolonies. Maar ook na de dekolonisatie bleef de invloed van Frankrijk groot. Je kunt die periode niet begrijpen zonder de term 'Françafrique'. Tjassing vertelt dat het Frankrijk te doen was om toegang tot de grondstoffen in West-Afrika en dat het in ruil daarvoor voor veiligheid zorgde voor de nieuwe Afrikaanse regimes. "Die vonden dat wel prima want ze hadden nog geen eigen leger dat loyaal aan hen was."

Dat Frankrijk erop stond om te blijven bleek wel uit hun reactie op Guinee dat als enige land in Franstalig Afrika niet wilde dat de Fransen bleven. "De Fransen hebben toen echt de stekkers eruit getrokken en zelfs medicijnen verbrand."

Franse invloed

Toch is met het einde van permanente militaire aanwezigheid niet meteen een einde gekomen aan de Franse invloed in West-Afrika en aan 'Françafrique. "Dat brokkelt beetje bij beetje af. De Fransen zijn echt nog wel aanwezig, al is het maar economisch. En die economische belangen blijven gewoon heel erg groot." Ook de militaire bemoeienis is nog niet voorbij, zegt Mirjam Tjassing. "Ze zijn er niet meer permanent militair maar er zijn landen in West-Afrika waar nog steeds Franse adviseurs zijn."

Niets missen van OVT?

Je hoort OVT elke zondagochtend om 10.00 uur op NPO Radio 1. Herbeluister alle afleveringen in je favoriete podcastapp. Wil je van alles op de hoogte blijven? Hou dan de website van OVT in de gaten of volg het programma via Facebook en Bluesky!

Ster advertentie
Ster advertentie