Lekker dansen terwijl je belachelijk wordt gemaakt
- Nieuws
- Lekker dansen terwijl je belachelijk wordt gemaakt
In Nederland kennen we calypso als warme, vrolijke dansmuziek, maar onder de oppervlakte gaat vaak maatschappijkritiek schuil. Het begon ooit met slaven die via de muziek de slavenmeesters belachelijk maakten.
"Calypso is al meer dan honderd jaar oud en ontstond op de plantages van het eiland Trinidad", vertelt antropoloog Gregory Richardson. Hij promoveerde aan de Vrije Universiteit op een onderzoek naar Calypsomuziek en weet alles over de rebelse geschiedenis en de zonnige toekomst van calypso.
Het was dus de muziek van de slaven. "Veel van die slaven leefden onder erbarmelijke omstandigheden, maar konden zich niet uiten. Wat je dan vaak ziet, is dat mensen toch een manier vinden om zich te uiten. Want wat deden ze? Ze begonnen liedjes te zingen, gelaagde liedjes die kritiek uitten op de slavenmeesters. Dat was eigenlijk de basis van calypsomuziek."
Oh, wat is je vrouw mooi
Accepteerden de slavenmeesters dat zomaar? "Nou, ze dachten dat het leuke nummers waren, niet wetende dat het eigenlijk kritiek was. De liedjes hadden vaak een dubbele betekenis. Dus dat je links zegt, maar eigenlijk rechts bedoelt. Of beneden in plaats van boven. Of je zegt: de vrouw van de slavenmeester is heel mooi, maar je bedoelt dat ze heel lelijk is."
In feite wist dus iedereen waar die liedjes over gingen, behalve de mensen waar het over ging. "En wat nog erger was: die slavenmeesters gingen ook dansen."
Olie uit Venezuela
Dat calypso uiteindelijk ook op Aruba terecht kwam, is mede te danken aan olie. Mensen in het Caribisch gebied migreerden in de eerste helft van de twintigste eeuw regelmatig, op zoek naar werk. Op Antilliaanse eilanden stonden een enorme olieraffinaderijen.
"Aan het begin van Tweede Wereldoorlog behoorden die tot de grootste raffinaderijen ter wereld. De eilanden hadden zelf geen olie, maar dat werd vanuit Venezuela overgebracht en op onze eilanden geraffineerd – vanwege de politieke instabiliteit in de Venezuela toen. Dus kwamen mensen van alle verschillende eilanden naar Aruba. Ze vestigden zich voornamelijk in de industriestad Sint Nicolaas, op de zuidpunt van het eiland. Het werd een echte melting pot."
Al die mensen namen de calypso soms ook weer mee naar huis. Vanuit Trinidad veroverde de muziek zo via de Antilliaanse eilanden uiteindelijk het hele Caribische gebied.
NPO Radio 1 houdt je dagelijks op de hoogte over de laatste ontwikkelingen in de wetenschap
Dagelijks tussen 17.00 en 18.30 uur in Nieuws en Co
Iedere werkdag van 02.00 tot 04.00 uur in Focus
En wanneer je maar wil in podcast Focus Wetenschap
Gerelateerd
