Niet Aletta Jacobs, maar Anna Maria van Schurman was de eerste vrouwelijke Nederlandse student
- Nieuws
- Niet Aletta Jacobs, maar Anna Maria van Schurman was de eerste vrouwelijke Nederlandse student
Veel mensen denken dat Aletta Jacobs de eerste vrouw in Nederland was die naar de universiteit mocht, maar niets is minder waar: dat was Anna Maria van Schurman in 1636. Die naam zal bij de meeste mensen geen belletje doen rinkelen. Vrouwen zijn vaak onzichtbaar geweest in de wetenschap en kunstwereld. Maar, tijdens De Nacht van de Geschiedenis, morgen in het Rijksmuseum, komt daar verandering in. Conservator bij het Rijksmuseum, Marion Anker, vertelt over de eerste Nederlandse studente in De Nieuws BV.
Alleskunner
"Ze is misschien wel een van de meest begaafde vrouwen van de zeventiende eeuw", zegt Anker over Anna Maria van Schurman. "Ze was wetenschapper, een rasechte geleerde, theoloog, wist ontzettend veel van talen en was ook nog eens kunstenaar. Ze was van alle markten thuis."
Start aan de universiteit
"Anna Maria van Schurman had het geluk dat ze een vader had die haar onderwees in het Latijn. Als je geen Latijn beheerst, kom je er niet tussen, dan kan je niet meedoen op de universiteit."
"Ook had ze het geluk dat haar buurman een hoogleraar was, en hij stemde ermee in dat zij bij zijn colleges aansloot." Anna Maria van Schurman mocht alleen niet tussen de mannen zitten, vertelt Anker. "Ze werd tijdens het college apart gezet."
Vergeten vrouwen
Waarom wij deze vrouw niet kennen heeft volgens Anker te maken met de manier waarop de geschiedenis beschreven is. "Geschiedenis is heel lang, vanaf de negentiende eeuw, beschreven en gecanoniseerd. En gaat vaak over mannen. In de negentiende eeuw werkten steeds meer vrouwen binnenshuis. Toen werd vergeten dat vrouwen daarvoor heel veel verschillende rollen buitenshuis hadden." Anna Maria van Schurman was zo'n vrouw, en ze was zeker niet de enige. "We moeten opnieuw nadenken hoe we dit soort vrouwen aandacht gaan geven", aldus Anker.
Doorbraak?
Dat Anna Maria van Schurman in 1636 kon studeren, betekende niet dat de weg vrij was voor andere vrouwen. "Als het gaat over vrouwengeschiedenis, kun je niet van een doorbraak spreken. Je moet vooral andere vragen te stellen om die vrouwen voor het voetlicht te krijgen."
Deze vrouwen in de schijnwerpers zetten is volgens Anker een belangrijke taak, waar ook het Rijksmuseum aan bij moet dragen. "Wij zijn het nationale museum van kunst en geschiedenis. Ik denk dat we kunnen zeggen dat 50 procent van de Nederlandse samenleving zich identificeert als vrouw. Maar als we denken aan een kunstenaar of wetenschapper, dan denken we altijd aan mannen. Dat is niet correct, dat was in het verleden ook niet correct. Wij hebben als taak om ervoor te zorgen dat die vrouwen meedoen in de Nederlandse geschiedenis."
Gerelateerd
