Geschiedenis
NOS

Rob Trip duikt in het onbekende verhaal van 'bevriende bommen' tijdens de Tweede Wereldoorlog

foto: NIOD
  1. Nieuwschevron right
  2. Rob Trip duikt in het onbekende verhaal van 'bevriende bommen' tijdens de Tweede Wereldoorlog

Bij bombardementen door de Engelsen en Amerikanen tijdens de Tweede Wereldoorlog vallen in Nederland meer doden dan door Duitse bommen. Duizenden mensen komen om in plaatsen als Venlo, Den Haag, Huissen, Ede, Breskens, Amsterdam, Nijmegen, Montfort, Westkapelle. Steden en dorpen worden verwoest.

Rob Trip duikt in de podcast Bevriende Bommen link in het onbekende verhaal van die bombardementen. "Ik ken natuurlijk het bombardement op Nijmegen. Maar dat zoveel steden en dorpen zo getroffen zijn door bommen van de geallieerden wist ik ook niet. Dat er massagraven waren voor de slachtoffers in Breskens, Huissen en Den Haag. Het zijn lokale gebeurtenissen, het zit als geheel niet ons collectieve geheugen."

Over die bombardementen en de vele slachtoffers wordt na de oorlog weinig gesproken. "Het is voor sommige mensen lastig om de bevrijders die een einde maakten aan de oorlog de schuld te geven van de dood van hun geliefden. Rouwen deden mensen veelal in stilte. Het is denk ik toch makkelijker om de vijand de schuld te geven."

Een van de mensen die in de podcast hun verhaal doen is Bep Kasteel. Zij neemt het de geallieerden niet kwalijk dat zij haar woonwijk in Amsterdam-Noord bombardeerden.

Quote

De Duitsers waren onze vijand. De Amerikanen onze redders. Ja, jammer dan. En het was niet met opzet dat ze ons raakten.

Bep Kasteel

Bep Kasteel zit de dag van het bombardement in 1943 in een kerk vol kinderen in Amsterdam-Noord. Het is een feestelijk dag want de parochie bestaat 25 jaar. Dat wordt gevierd, ook al is het oorlog.

Wat zij niet weten, is dat Amerikaanse bommenwerpers op weg zijn naar Amsterdam. Naar de Fokker-fabrieken die middenin Amsterdam-Noord liggen. Daar worden vliegtuigonderdelen gemaakt voor het Duitse leger.

Het bombardement gaat mis, de fabrieken worden niet geraakt. Wel een hele woonwijk. Bij de bombardementen – drie keer wordt geprobeerd de fabrieken te raken, komen bijna 200 mensen om. Als door een wonder valt het aantal doden in de kerk mee. De bom gaat dwars door het dak en komt terecht op een plek waar niemand zit.

"Ik weet nog dat ik half geknield zat toen de bom insloeg. Ik zag het hele raam uit elkaar spatten. Precies naast me was de bomkrater. Het is net alsof je aan het dromen bent. Ik voelde helemaal niets, ik dacht dat ik dood was."

Quote

Ik voelde helemaal niets, ik dacht dat ik dood was

Bep Kasteel

Ook in Eindhoven, een half jaar eerder komen meer dan 130 mannen, vrouwen en kinderen om in een poging de Philips-fabrieken te vernietigen omdat daar radiobuizen voor het Duitse leger worden gemaakt. De bombardementen laten een ravage achter in de stad. Tweehonderd woningen en winkels zijn vernietigd.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog is het voor piloten van bommenwerpers moeilijk om het doel precies te raken. Bovendien liggen de doelen - de fabrieken - vaak middenin of vlakbij woonwijken, Dat er burgerdoden vallen is bijna onvermijdelijk.

Later in de oorlog wordt er vooral gebombardeerd om een einde te maken aan die oorlog. Ook dan vallen er in tal van plaatsen veel doden. Vanwege fouten, afzwaaiers of onjuiste informatie.

foto: NOS

Rob Trip in gesprek voor de podcast 'Bevriende Bommen'

Zo ook in Huissen, een stadje in de Betuwe. In het najaar van 1944 zien de geallieerden daar twee Duitse tanks rijden. Een dag later wordt de plaats die op dat moment vol zit met vluchtelingen uit Arnhem gebombardeerd. Bijna 100 mensen worden gedood. En de tanks waar het allemaal om begonnen was? Die zijn al verdwenen voordat de bommenregen neerdaalt op Huissen.

Ook in Den Haag gaat het vlak voor de bevrijding in maart 1945 helemaal mis in Den Haag. Meer dan 500 mensen verliezen het leven als er bommen vallen op het Bezuidenhout. Het doel is niet de woonwijk maar de vlakbij gelegen V2 installaties in het Haagse Bos. "De Britten gaan door het stof na deze misser maar het leed is natuurlijk niet te overzien", zegt Rob Trip.

Hij onderzoekt in de podcast ook de rol van de Nederlandse regering in ballingschap in Londen. Veel in de melk te brokkelen had zij niet. Bij veel bombardementen was de regering niet betrokken of maar zijdelings. Hun invloed was beperkt.

"Na de oorlog is er ook niet lang stilgestaan bij de bombardementen. De toekomst was belangrijker dan het verleden", zegt Trip. "Terwijl voor nabestaanden of mensen die nu in de stad wonen het juist belangrijk is om het verhaal van toen te vertellen. Tachtig jaar na de oorlog worden er nog monumenten opgericht, rondwandelingen uitgezet of tentoonstellingen georganiseerd om het verhaal van de bombardementen door onze bondgenoten te vertellen."

Trailer - Bevriende Bommen

Luister vanaf vandaag alle afleveringen van Bevriende Bommen, de derde podcast die Rob Trip heeft gemaakt over de Tweede Wereldoorlog. De andere zijn Staakt! Staakt! Staakt!, over de Februaristaking van 1941, en de Onbekende Kinderen van Kamp Westerbork. Luister deze podcasts onder andere in de NPO Luister app.

Gerelateerde podcast

Bevriende Bommen

Bevriende Bommen

Ster advertentie
Ster advertentie