Wie herdenk je als je ouders 'fout' waren in de oorlog?
- Nieuws
- Wie herdenk je als je ouders 'fout' waren in de oorlog?
Hoewel de verhalen van oorlogsslachtoffers en verzetshelden nog ieder jaar opnieuw verteld worden, lijkt er bijna tachtig jaar na het einde van de Tweede Wereldoorlog nog steeds een taboe te liggen op de verhalen van de mensen die aan de verkeerde kant stonden. In De Publieke Tribune spreekt Coen Verbraak met kinderen van 'foute' ouders over hoe zij de jaarlijkse herdenkingsdagen beleven. Wie herdenken zij? "Ik denk ook aan mijn vader, maar stiekem."
Nazaten van 'foute' Nederlanders gaan vaak nog steeds gebukt onder het verleden en onder de keuzes die hun ouders of grootouders destijds maakten, zonder dat ze daar zelf ook maar iets aan konden doen.
Hoe zwaar kan de last van de verkeerde keuzes van je ouders zijn? Hoe lang dreunt het jarenlange stilzwijgen, schaamte en buitensluiten na in de levens van kinderen en kleinkinderen? Valt er in het reine te komen met de onbesproken zwarte bladzijden uit je familiegeschiedenis? En hoe verstrikt zitten we acht decennia later nog altijd in een wereld van goed en fout?
'Moffenkind'
Monika Diederichs (1945), die in Duitsland geboren werd en na de oorlog in Nederland opgroeide, kwam er pas in haar tienerjaren achter dat haar vader een Duitse militair was die had gevochten aan de kant van Hitler. Jarenlang kreeg ze als 'moffenkind' te maken met afwijzing en uitsluiting, verborg ze haar Duitse identiteit en schaamde ze zich voor zichzelf.
Het is een heel moeilijke gedachte dat als Hitler er niet geweest was, ik er ook niet had geweest
"Ik heb het altijd moeilijk gehad met het feit dat ik wel geboren was en meer dan een miljoen Joodse kinderen niet. Ik heb daar altijd een soort plaatsvervangende schaamte voor gehad. Het is een heel moeilijke gedachte dat als Hitler er niet geweest was, ik er ook niet had geweest."
Om
de dood van haar Duitse vader, die twee jaar na de oorlog stierf,
durfde ze haar hele leven niet te rouwen. Daar had ze tenslotte geen
recht op. "Al die Joodse kinderen, hoe het het met hen is vergaan… Ik
dacht heel lang: hoezo moet ik dan rouwen om een Duitse militair?"
Laatst vroeg iemand aan haar of ze wel eens had gerouwd om het feit dat je vader er niet meer is, dat je hem ook nooit gekend hebt. Nee, antwoordde ze. "Ik denk dat ik nu misschien wel in die fase ben dat ik eens moet gaan rouwen. Ik vind het ongelooflijk jammer dat ik hem niet gekend heb."
Dodenherdenking
Al sinds haar jeugd heeft ze
het lastig gevonden om haar plekje te vinden tijdens de jaarlijkse
herdenkingsdagen. "Als ik vroeger als kind dan naar de dodenherdenking
ging werd ik weggestuurd. Dan moest ik naar huis, ik hoorde daar
namelijk niet."
Toch herdenkt ook Monika op 4 mei alle slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog. "Met name de zes miljoen vermoorde Joden."
Of ze ook aan haar vader denkt? "Ja, maar stiekem. Het was wel mijn vader. En ik had hem zo graag willen leren kennen."
Meer ervaringsverhalen?
De Publieke Tribune duikt iedere week in verhalen uit de haarvaten van de samenleving. Onder leiding van Coen Verbraak vertellen ervaringsdeskundingen over maatschappelijke onderwerpen die hen bezighouden of belemmeren in het dagelijks leven. Terugluisteren kan via je favoriete podcastapp, of via de website van HUMAN. Volg HUMAN ook via Instagram, Facebook, Twitter en LinkedIn.
Gerelateerd
