Eric van 't Zelfde: 'We hebben een overheid nodig die voor de samenleving kiest, niet voor bedrijven'

Onvoorwaardelijke hulp

Van ’t Zelfde was de beroemdste rector van Nederland. Zo maakte hij van Hugo de Groot in Rotterdam een superschool, maar op een school in Friesland ging alles mis. Door muitende collega's, anonieme aantijgingen op Twitter en Kamervragen sneuvelde zijn reputatie. "Dit was vakkundig opgezet. Na Friesland was mijn naam kapot en wilde geen enkele school mij nog hebben." In de zes maanden die volgden lag Eric depressief op de bank. Zijn grote droom van excellent onderwijs voor iedereen was voorbij.

In zijn zoektocht naar nieuwe doelen was één ding zeker: zijn werk zou maatschappelijk relevant zijn. Hij trad toe tot het team van de Pauluskerk, waar Rotterdamse daklozen, verslaafden en andere gemarginaliseerden onvoorwaardelijk geholpen worden. "Veel jonge mensen zijn uit ons systeem gevallen. Ze zijn van school verwijderd of uit huis gegooid. 59% heeft fysieke gezondheidsproblemen, 40% en licht verstandelijke beperking en 98% psychische en psychosociale problemen."

Uitbuiting van arbeidsmigranten

Van 't Zelfde benadrukt de nood aan fatsoenlijk bestuur, maar het constante uitstel van de wet voor de bescherming van arbeidsmigranten is voor hem tekenend. "Maak niet de denkfout dat zij de tegenstander zijn, dat zijn ze niet."

Door zijn werk in de Pauluskerk wordt Eric geconfronteerd met de uitbuiting van arbeidsmigranten. "Nederland heeft het weer gepresteerd om een lagelonenland te zijn. Het is nog steeds die VOC-slavernij, maar nu met migranten uit het Oostblok. Ze werken soms voor vijf euro per uur, 16 uur lang, zeven dagen in de week voor malafide uitzendbureaus bij grote gerenommeerde bedrijven in de vleesverwerkingsindustrie. Die industrie drijft op uitbuiting. Meerdere bezoekers van de Pauluskerk zijn vingers verloren in die vleesindustrie. Ze krijgen dan 1.000 euro. Als ze zeggen dat ze geen rechten hebben, worden ze op straat gegooid."

Afbraak van de verzorgingsstaat

"Hoe kan het dat wij als maatschappij niet voor onze mensen zorgen?", vraagt van ’t Zelfde zich af. "We hebben de laatste zestien jaar een totale afbraak van de verzorgingsstaat meegemaakt. De jeugdzorg is overwerkt. De politie komt niet toe aan het echte werk. Het onderwijs is niet meer best. We hebben een overheid nodig die voor de samenleving kiest. Niet voor het bedrijfsleven."

Het middenblok

Zijn teleurstelling in de politieke top heeft Eric doen overwegen in de politiek te gaan, maar het versplinterde landschap ontmoedigt hem. "Je krijgt er niks verstandigs doorheen. CDA, D66, SP, GroenLinks-PvdA moeten de partijpolitiek overstijgen en een middenblok vormen voor de komende twaalf jaar. Dan heeft de kiezer echt een alternatief. Maak dat blok. Dan wil ik daar instappen. Als je zelf forse kritiek hebt, moet je ook het lef hebben om in die onderste lagen van de samenleving de mouwen op te stropen."

Eric wil meer verbinding opzoeken in een geprivatiseerde wereld waar de samenleving op het individu is ingesteld. "We zijn het contact met elkaar echt verloren. Als ik ’s ochtends naar de metro loop, zeg ik iedereen die ik tegenkom goedemorgen. Van de honderd keer, zeggen 99 mensen niks terug. Dan heb je iets groots verloren als mens."