Francine Oomen openlijk over seksueel misbruik: 'Sterfbed moeder was kantelpunt in mijn leven'

Seksueel misbruik

Praten over seksueel misbruik gaat niet vanzelf, vertelt Francine Oomen in Nooit Meer Slapen. Erover zwijgen is een patroon die ze herkent in haar eigen leven en dat van haar moeder. In de nieuwe documentaire Hoe overleef ik: Francine Oomen doorbreekt het zwijgen gaat ze de confrontatie aan met de 'weeffouten' en hardnekkige patronen in haar familie.

''Ik kwam op een punt in mijn leven dat ik patronen begon te herkennen. Dat je denkt: dit kan geen toeval zijn.'' Die patronen, die zich in haar leven voordeden, begon ze ook te herkennen in het leven van haar volwassen kinderen. ''Je zou het simpel kunnen samenvatten als de intergenerationele doorgifte van patronen.'' Het kantelmoment was het sterbed van haar moeder, benadrukt Oomen. ''Op een indirecte manier kwam ik achter het geheim van mijn moeder, dat ze haar hele leven met zich had meegedragen. Dat geheim van mijn moeder was eigenlijk hetzelfde als mijn geheim, dat ik ook mijn leven bij me heb gedragen.''

Schuld en schaamte

Oomen was 13 jaar oud toen ze werd seksueel misbruikt. ''Dat heeft een paar jaar geduurd. Mijn moeder had precies dezelfde leeftijd toen het bij haar gebeurde.'' Het fascinerende van intergenerationele trauma's is dat zelfs de jaartallen vaak blijken te kloppen, legt Oomen uit. ''Mijn moeder heeft haar hele leven daarover gezwegen, maar dat geheim kwam op het sterfbed haar martelen. Ze er niet meer de reserves voor om het geheim er onder te houden. Het was net een groot monster, dat niet haar graf mee in wilde; alsof dat monster van haar op mij sprong.''

Seksueel misbruik kent volgens Oomen twee vormen. ''Bij verkrachting is duidelijk wie de schuldige en wie het slachtoffer is.'' Maar het wordt ingewikkelder als het onder het mom van liefde gebeurt, legt ze uit. ''Mensen die onder het mom van liefde worden misbruikt, hebben het gevoel dat ze medeplichtig zijn. Uit schaamte houden ze hun mond dicht.'' Liefde van ouders kan een beschermend effect hebben, onderstreept Oomen. ''Kinderen die niet in een liefhebbend blik van hun ouders staan, zijn vaak niet beschermd. Die liefhebbende blik hebben kinderen wél nodig om te kunnen overleven.''