Cultuur & Media
VPRO

Waarom het recht op geen-zin-hebben zo verleidelijk is

  1. Nieuwschevron right
  2. Waarom het recht op geen-zin-hebben zo verleidelijk is

Een etentje afzeggen omdat thuis op de bank liggen staren naar het plafond verleidelijker is? Dit vertrekpunt van zijn nieuwe roman Een film met Sophia, dat inmiddels op de bestsellerlijst staat, raakt een gevoelige snaar bij veel mensen, vertelt Herman Koch in Nooit Meer Slapen. Waarom is het recht op geen-zin-hebben zo belangrijk?

Een film met Sophia

In Een film met Sophia vertelt Koch het verhaal van de Nederlandse filmregisseur Stanley Forbes, die op zijn retour is. Hij cast jonge actrices zonder enige ervaring met op het eerste gezicht onduidelijke bedoelingen. Via dat personage neemt Koch de Nederlandse filmwereld flink op de korrel. De enige oplossing voor het Nederlandse filmklimaat is als dramaturgen een voor een knielen en ik ze door het hoofd schiet, roept Forbes in het boek. Maar laten we niet de schrijver met het personage verwarren, waarschuwt Koch in Nooit Meer Slapen.

Bevrijding van de lockdown

Met zijn boeken verwoordt hij soms verborgen gedachten van mensen, merkt Koch. De roman opent met regisseur Forbes die op de bank zit en zoekt naar een smoes om een etentje af te zeggen. ''De hele tijd ligt hij te piekeren hoe hij dat wil gaan doen. Hij noemt het recht op geen-zin-hebben. Dat heeft veel mensen aangesproken en een gevoelige snaar geraakt, iets wat ik van tevoren niet zo besefte. Ik denk dat het ook te maken heeft met de coronatijd, waarin mensen zich meer zijn gaan realiseren: we maakten altijd enorm veel afspraken en gingen allemaal naar etentjes, maar hoeveel van die etentjes vonden we echt leuk? Zelf heb ik enorm veel hekel aan etentjes die over twee weken zijn, of nog erger, over anderhalve maand. Die afspraken staan er, dat is onvrijheid. Het is zoveel leuker om op de dag zelf met iemand af te spreken.''

Tijdens de eerste lockdown was er bij veel mensen de euforie van niks meer hoeven doen door de lege agenda, ziet Koch. ''Ik voelde het ook als een persoonlijke bevrijding. Toen had ik mijn roman Finse dagen net uit en zou ik naar allerlei plekken toegaan. Opeens zag ik mijn agenda leeg worden. We zaten thuis ergens op een platteland en ik dacht: kom maar op met die lockdown.''

Luister Nooit Meer Slapen op ieder moment van de dag

Nooit Meer Slapen is hét nachtelijke cultuurprogramma van de VPRO op NPO Radio 1 waarin elke werkdag een uur lang - van middernacht tot 01.00 uur - een inspirerende gast uit de kunst, cultuur of actualiteit wordt geïnterviewd over werk én leven.

Volg Nooit Meer Slapen op Instagram, en luister alle gesprekken, ook overdag, in NPO Luister of uw favoriete podcastapp.

Ster advertentie
Ster advertentie