40 jaar Taalloket: 'Met het woord 'zich' is altijd wel iets aan de hand'

Hoewel het komt en gaat is er met het woordje 'zich' bijna altijd wel iets aan de hand volgens de taaladviseur. "Ze horen 'zich' en ze ervaren dat als fout omdat het er niet in hoort." Het woord is volgens De Bruyn een soort hulpje in de zin, "'zich' helpt je te laten zien hoe de rollen in de zin verdeeld zijn." 

Rollen worden anders

Denk hierbij bijvoorbeeld aan de zin: 'Hij amuseert zich met een spelletje', dan hoor je volgens de taalexpert duidelijk dat hij zichzelf met dat spelletje amuseert, maar als je zegt: 'Hij amuseert met het spelletje', dan worden die rollen ineens heel anders.

Hoewel het woord dus soms een hele duidelijke functie heeft, verdwijnt het soms nu juist uit zinnen. 'Hij realiseert dat het beter kan', of 'hij herinnert de code niet', daar is het woord zich niet per se nodig. Omdat we die zinnen ook zonder het woord 'zich' goed begrijpen. 

Slingerbeweging

Bij het Genootschap Onze Taal zien ze dat jongeren nu ook vaker het woordje weglaten. Die zeggen volgens De Bruyn bijvoorbeeld wel eens 'mijn vader bemoeit met alles' of 'ik lees een boek, maar ik snap niet waar het afspeelt'. Zelf mist de taalexpert daar het woord 'zich' wel een beetje. Duidelijk is vooral dat 'zich' een slingerbeweging maakt.

"Zich beseffen is bijvoorbeeld aangetroffen in een lied uit de veertiende eeuw en ook een enkele keer daarna. Toen kwam het eeuwen lang niet voor. En in de tweede helft van de twintigste eeuw werd het heel populair. Ook al geldt het nog steeds als een fout." Het is volgens De Bruyn nu vooral weer afwachten hoe het verder gaat, dat maakt de taal ook zo mooi.