Cultuur & Media
VPRO

Ook het Amerikaanse leger is niet vies van nepnieuws

foto: Pien van der Hoeven
  1. Nieuwschevron right
  2. Ook het Amerikaanse leger is niet vies van nepnieuws

Nepnieuws is van alle tijden en duikt telkens weer op. Ook in democratieën. In haar boek Spoken: Nepnieuws en de Amerikaanse oorlogen in Vietnam en de Golf laat historicus en schrijver Pien van der Hoeven zien hoe de Verenigde Staten nepnieuws inzette voor propagandadoeleinden.


Kinderroof in Koeweit

De Golfoorlog begin jaren negentig is een belangrijke case in haar boek. Onder leiding van Saddam Hoessein was Irak het kleine oliestaatje Koeweit binnengevallen. In Koeweitse regeringskringen gonsde het gerucht dat de Irakese soldaten bij hun inval een ziekenhuis hadden bestormd en niet alleen medische apparatuur hadden meegenomen, maar ook op een couveuseafdeling baby’s hadden geroofd. Dit verhaal werd breed uitgemeten in de Amerikaanse media, maar bleek achteraf helemaal niet waar. Toch was het de perfecte aanleiding om het Amerikaanse volk te overtuigen over de noodzaak van een militaire interventie: “Dat zie je in de geschiedenis vaak. Als de vijand echt moet worden zwartgemaakt dan doet hij iets met weerloze kindertjes.”

Oorlog als spektakelshow

Niet alleen was de aanleiding voor de inval een grotesk bericht in de media, de manier waarop Amerika de oorlogsvoering in de media bracht was volgens Van der Hoeven ook een rookgordijn aan spectaculaire beelden. Op de Westerse TV werd het offensief Operation Desert Storm heel heldhaftig uitgebeeld, maar een cruciaal element werd weggelaten: “Die tienduizenden Iraakse soldaten die zijn verkoold door de grootste geallieerde vuurzee in de woestijn, daarvan hebben wij niets `gezien.”

Slimme wapens

De Amerikanen kondigden met veel bombarie aan dat ze met slimme, vooruitstrevende high tech wapens een oorlog zouden voeren waar weinig bloed in zou vloeien. De Golfoorlog werd onterecht als een schone oorlog beschreven. Van der Hoeven legt uit hoe de journalistiek smulde van de overdaad aan informatie die het Amerikaanse over precisiewapens naar buiten bracht: “Die ging daar helemaal in mee dat er nu prachtige technologie voorhanden was, en dat er daarom nu heel precies werd gebombardeerd.”

Weliswaar ging het leeuwendeel van het budget van het Amerikaanse leger op aan dit soort wapens, maar dat was slechts 7% van de bommen die in Irak werden ingezet: “De rest bestond gewoon uit ouderwetse bommen die ook in de Tweede Wereldoorlog werden gebruikt en die maakte vele slachtoffers.”

Gerelateerde podcast

Nooit meer slapen

Nooit meer slapen

Luister Nooit Meer Slapen op ieder moment van de dag

Nooit Meer Slapen is hét nachtelijke cultuurprogramma van de VPRO op NPO Radio 1 waarin elke werkdag een uur lang - van middernacht tot 01.00 uur - een inspirerende gast uit de kunst, cultuur of actualiteit wordt geïnterviewd over werk én leven.

Volg Nooit Meer Slapen op Instagram, en luister alle gesprekken, ook overdag, in NPO Luister of uw favoriete podcastapp.

Ster advertentie
Ster advertentie