Bijzondere band tussen docent en leerling: 'Enige die me echt begreep'

"Het waren kinderen die meer dan gemiddeld voor hun kiezen hebben gehad", vertelt Woutersen over de kinderen die in de jaren 90 in zijn klas zaten. "Misbruik, mishandeling, drugsgerelateerde problematiek: die kinderen hebben het zeker niet cadeau gekregen." De kinderen leefden op woongroepen, kregen therapie en zaten bij hem in de klas.

Warm bad

Voor de destijds 10-jarige Vanessa is het basisschool 'nummer vijf of zes'. "Ik dacht: daar gaan we weer. Ik voelde me voorheen altijd een cliënt, een vervelend rotkind, maar bij Wilfred voelde ik me vanaf moment één begrepen. Ik kwam echt in een warm bad terecht bij hem. Hij had echt aandacht voor de kinderen zelf. Keek ons aan, vroeg hoe het met ons ging. Dat had ik eigenlijk nog nooit eerder meegemaakt."

Vanessa werd op haar derde uit huis geplaatst toen haar moeder haar zusje aanviel. "Ik denk dat ik zestien verschillende tehuizen heb gehad tussen mijn derde en mijn elfde. Ik heb niet echt kind kunnen zijn, dat is er wel op latere leeftijd uitgekomen." In de tijd dat ze bij Wilfred terechtkwam, was ze rebels. "Ik schopte tegen van alles aan, uit onmacht. Wilfred was een van de weinigen... Eigenlijk de enige die me echt begreep."

Luisterend oor

Woutersen glimlacht weemoedig. "Ik probeerde ook juist over schoolgerelateerde zaken te praten, zodat het een keer niet ging over de problemen. Of juist een luisterend oor zijn als ze zelf met verhalen kwamen." Bij Vanessa kreeg hij al snel het idee dat wat er in haar dossier stond, niet juist was. "Er stond dat ze een niet al te hoge intelligentie had, dat klopte voor geen meter. Ze was juist heel intelligent." Hij richt zich tot Vanessa. "Juist door jou uit te dagen met leerstof... Ik heb het idee dat je daar ook echt door bent gegroeid." Vanessa knikt glimlachend.

Het duo had ook in de klas eigen 'maniertjes', om Vanessa rustig te krijgen bijvoorbeeld. "Ik weet niet meer hoe we erop kwamen, maar jij vond het heel grappig als ik 'doef' zei en dan een vuist boven je hoofd liet hangen. Als het dan minder ging, zei je 'Mees' - zo noemden jullie me - 'doe nog eens doef'. Dat was een hele makkelijke, maar ook bijzondere manier, om er op een prettige wijze mee om te gaan."

Hard werken

Voor het boek nam Woutersen contact op met de rest van de klas, waarna bijna de hele rits ook bij elkaar is gekomen. "Ik vind het ongelofelijk knap dat iedereen die we hebben benaderd ook wilde meewerken aan het boek", zegt Woutersen. "Ze geven toch hun ziel bloot."

En hoe het nu met de klas gaat? Woutersen denkt even na. "Wisselend. Iedereen werkt op zijn eigen manier keihard om er iets van te maken. Bij de een lukt dat fantastisch: die heeft een leidinggevende functie en een gezin. De ander werkt even hard, maar krijgt dat niet voor elkaar."

Met Vanessa gaat het naar omstandigheden goed, vertelt ze. "Ik heb een onstuimig leven gehad, maar heb nu drie prachtige jongens en doe veel vrijwilligerswerk. Het is mijn bedoeling om als ervaringsdeskundige in de verslavingszorg te gaan werken."