Boekentips!

{podcast audio="127136" caption="#26 - Lidewijde Paris en Onno Blom bespreken: De herinnerde soldaat, Cliënt E. Busken, Apeirogon en De onbevlekte" }

De herinnerde soldaat, van Anjet Daanje

Tijdens de Eerste Wereldoorlog wordt vlak achter de Belgische frontlinie een soldaat gevonden. Amand is niet gewond, maar weet niet wie hij is.

Het verhaal wordt verteld vanuit het perspectief van Amand. Lidewijde: "Je zit in het hoofd van de soldaat." Als in een gedachtestroom vloeien de gebeurtenissen, herinneringen en nachtmerries in elkaar over. "Het is een doorlopend verhaal, waar jij als lezer niets kan reconstrueren tot de verteller het je verteld. Je bent overgeleverd aan het hoofd. Dat is ongelooflijk overtuigend en goed gedaan.

"Als je een beetje schrikt van die stijl aan het begin, zou ik zeggen: hou even vol. Want je moet er even inkomen. Het is echt en, en, en: zo gaat het als een soort stroopverhaal door. Het is ongelooflijk goed gedaan, er moet een enorme research aan ten grondslag liggen."

Cliënt E. Busken, van Jeroen Brouwers

Ook in dit geval zit je opgesloten in iemands hoofd: in het hoofd van de cliënt. E. Busken zit vastgegord in zijn rolstoel op de gesloten afdeling van een instelling waar hij tegen zijn zin verblijft en denkt, piekert, maalt en bedoelt.

"In de basis is de situatie verschrikkelijk treurig", vertelt Onno. "We zien iemand zitten, te bibberen, hunkerend naar sigaretten, vastgebonden in een stoel, terwijl hij letterlijk alles laat lopen. Een mensonterende situatie, die vrees ik de meesten van ons kennen uit de nabije omgeving.

Wat dit nou zo ontzettend mooi maakt: die cliënt E. Busken, die kijkt daar eigenlijk haast op een hallucinerende manier tegenaan. Die blijft in zijn hoofd fier overeind. De vraag is dus steeds als je dit leest: zit hij de zaak te belazeren?"

Baroktaalkunstwerk

"Je zit steeds in zijn hoofd. De hoofdstukken beginnen met drie puntjes. Je valt er midden in. Het zijn flarden. Flarden in de mist. Hij zoekt steeds naar woorden. Het is een baroktaalkunstwerk, wat Brouwers ervan heeft gemaakt. Het is een magistraal boek. De taal van Brouwers, de kracht van zijn zinnen, al die tintelingen verwijzingen."

"Het natuurlijk ook een aanklacht tegen de manier waarop het leven moet eindigen, en waarop wij daarmee omgaan", besluit Onno.

Verder bespreekt Lidewijde het boek Apeirogon, van Colum McCann en vertelt Onno over De onbevlekte, van Erwin Mortier.

Boekenpodcast

De NPO Radio 1 Boekenpodcast verschijnt tweewekelijks op vrijdag. Onze presentatoren bespreken in wisselende duo’s recent verschenen boeken. De podcast is hier te beluisteren.