Cultuur & Media
NTR

Margot van Schayk: 'Mijn boek gaat tegen alle zinloosheid in'

foto: Margot van Schaykfoto: Margot van Schayk
  1. Nieuwschevron right
  2. Margot van Schayk: 'Mijn boek gaat tegen alle zinloosheid in'

Wat doe je als je als puber kanker overleefd en de wereld voor je openligt? Programmamaker en schrijver Margot van Schayk kocht een tent, maakte sieraden en ging liftend naar Rusland. Dertig jaar later heeft de ziekte haar ingehaald. In Kunststof vertelt ze over het boek dat ze schreef: Ik val niet, ik dans. Over het leven dat je moet leven voor het te laat is.

Het is het voorjaar van 2019 als Margot van Schayk (46) van de artsen in het ziekenhuis te horen krijgt: 'dit is foute boel'. Het is echter al de vierde keer dat ze met deze ziekte in haar leven wordt geconfronteerd. Maar ditmaal is er geen behandelplan, geen kans op genezing.

Blijven dansen

De afgelopen jaren werd ze getroffen door borstkanker en galwegkanker. "Ik voelde heel sterk dat ik moest gaan schrijven, het was een noodzaak voor mezelf. Ik moet dit kwijt. Ik had toen een baan die eigenlijk te druk was en ik had een opdracht aan mezelf om door te gaan met alles. Ik wilde weer terugkeren op het pad zoals mijn leven er voorheen uitzag. Bij alle periodes van ziekte nam ik weinig tijd om het te verwerken. Ik heb er steeds de benen in gezet. Ik ben blijven dansen, dat was mijn manier."

Luchtballontactiek

"Ik had de luchtballontactiek ontwikkeld, zoals ik het noemde. Niet te laag bij de grond blijven, maar omhoog kijken en alle ellende gewoon overboord gooien. Met ontdoen van alle ballast. Overal boven blijven zweven was mijn manier om aan de situatie te ontsnappen. Maar het heeft me ook uitgeput. Ik had hormoontherapie waardoor ik vervroegd in de overgang kwam en hield het allemaal niet vol. Ik heb wanhopig staan stampvoeten: 'dit is te veel om hoog te houden'."

"Het boek is als eerste een document voor mijn zoon Tomas. Ik wil hem vertellen hoe mijn leven is geweest. Dat er met zijn komst ook iets moois uit mijn lichaam is voortgekomen, in plaats van alleen maar slechte diagnoses. gelukkig is hij nu op een leeftijd dat hij zich dingen van deze tijd kan herinneren."

De tegel van Margot van Schayk

Oorlogscorrespondent

Margot: "Ik zie mezelf als een soort oorlogscorrespondent. Alsof ik in een gebied woon en niemand wil met me ruilen. En toch is er veel nieuwsgierigheid en betrokkenheid over wat ik meemaak. Dus ik dacht aan het eind van het schrijfproces: ik maak eigenlijk verslagen over de wereld waarin ik leef. We weten van mensen die in oorlogsgebied werken dat het gepaard gaat met een soort hoger bewustzijn, met creativiteit en geluk om heel andere dingen dan in de normale wereld. Dit is eigenlijk mijn rol: ik vertel hoe het is wat ik meemaak. Ik kan niet meer terugkomen naar de andere wereld, maar ik ben nog hier. Daar kan ik over vertellen."

Quote

Het is leren van jezelf te houden door alles heen"

Margot van Schayk

"Ik heb veel moeten loslaten. De status van werk, mijn uiterlijk. Beetje bij beetje heb ik alles moeten afpellen, is alles weg gesmolten en blijft je echte ik over. Heel pijnlijk en verdrietig, maar nu heb ik de rust gevonden. Het is leren van jezelf te houden door alles heen. Ziek zijn riep daarvoor altijd een schuldgevoel bij me op. Alsof ik er wat aan kon doen. Ik wilde mijn familie niet belasten. Ik heb soms gedacht om erover te zwijgen als er weer iets mis ging. Dan fiks ik het gewoon, ben ik weer beter, en dan hoeft niemand er iets van te weten.

Maar we hebben als mensen wel behoefte om gevoelige zaken te delen. Juist in deze overprikkelde wereld moet je soms heel hard zeggen hoe het er voor staat, om iets binnen te laten komen. Open zijn over je diepste verdriet heeft ook een functie."

Misschien kan het voor andere mensen in crisis inspirerend zijn om te lezen. Dat idee geeft mij het gevoel dat mijn ziekte niet voor niets is geweest. Het is een boek dat tegen alle zinloosheid van dit alles ingaat."

Kunststof Radio

Het cultuur- en mediaprogramma van NTR van maandag tot en met donderdag te horen tussen 19.30 en 20.30 uur op NPO Radio 1 of op elk moment terug te luisteren als podcast. Volg Kunststof op Twitter, Facebook en Instagram.

Ster advertentie
Ster advertentie