Cultuur & Media
HUMAN

(Te) intiem inkijkje in de zielenroerselen van schrijver Joan Didion

foto: HUMANfoto: HUMAN
  1. Nieuwschevron right
  2. (Te) intiem inkijkje in de zielenroerselen van schrijver Joan Didion

De Amerikaanse schrijver en journalist Joan Didion werd geboren in 1934 in een Republikeins gezin in Californië. Vanaf 1970 veroverde ze de literaire wereld met haar essaybundels, romans en de veelgeprezen autobiografische rouwmemoir Het jaar van magisch denken. Didion overleed zelf in 2021. En deze week komt er postuum nieuw werk van haar uit: een dagboek waarin ze 25 jaar geleden de intieme gesprekken met haar psychiater bijhield. Journalist en Didion-kenner Jutta Chorus vertelt in Wat blijft over het dagboek en de controverse eromheen.

Radio: Jutta Chorus over Joan Didion, Willem Alkema over Sly Stone - Wat blijft

Opgaan in de menigte

Joan Didions loopbaan begint in de jaren 50, als ze van Californië naar New York verhuist nadat ze een schrijfwedstrijd van het blad Vogue wint. Ze mag er een jaar als redacteur werken. Didion blijft schrijven en behoort als een van de weinige vrouwen tot de New Journalists, die in de jaren 60 opkwamen: "Joan Didion is eigenlijk onderzoeksjournalist. Ze verdiept zich helemaal in een bepaalde beweging of een persoon, of in een groep mensen, een belangrijke gebeurtenis. Ze is daar zelf getuige van en voert zichzelf ook op in die reportages. En gebruikt literaire technieken om het goed leesbaar en spannend te maken", vertelt Jutta Chorus.

De essaybundel Slouching Towards Bethlehem, die ze schrijft nadat ze een paar maanden in een hippiebeweging in San Francisco doorbrengt, betekent Didions doorbraak. In het werk kijkt ze op een andere manier naar de hippiebeweging dan tot dan toe gebruikelijk is. "Ze was kritisch op de manier waarop hippies met hun kinderen omgingen. Dat die ook aan de lsd zaten en hun acidlippen aflikten terwijl ze een stripboek lazen. Ze liet de downside zien van dat hippiedom. Dat hadden we daarvoor nooit gezien en mensen vielen ook van hun stoel, want veel mensen waren in de ban van de hippies."

Persoonlijke notities

In het dagboek Notities voor John dat deze week verschijnt, beschrijft Didion de gesprekken die ze in het jaar 2000 met haar psychiater heeft. Niet alleen over haar geadopteerde dochter, over wie ze zich op dat moment grote zorgen maakt, maar ook over haar eigen jeugd. "Je voelt je echt een voyeur als je het leest, want het is zo dichtbij. En dit is dus een vrouw die een half leven met een zonnebril op gelopen heeft en heel teruggetrokken leefde."

Is het gepast om zulke intieme notities naar buiten te brengen zonder dat iemand daar expliciet toestemming voor heeft gegeven? Nee, luidt de conclusie in een opiniestuk in The Guardian. Jutta Chorus is daar genuanceerder in: "Didion is zo'n regisseur van haar eigen werkzame leven, ze denkt heel goed na over wat ze naar buiten brengt. Haar archief is naar The New York Public Library gegaan, dat heeft ze zelf geregisseerd. Dus in die zin heeft ze zelf besloten haar privédagboeken naar buiten te brengen." Chorus plaatst wel een kanttekening: "Ik vind het niet zo chique dat de Amerikaanse uitgever het boek direct heeft uitgegeven toen het materiaal beschikbaar kwam, zonder goede inleiding of nawoord. Iets meer context was op zijn plaats geweest. Nu is het te kil."

Video niet beschikbaar

Ster advertentie
Ster advertentie