'Dat Limburg van toen was misschien wel de eerste gelukte multiculturele samenleving'

De mijnhistorie speelt zich af in één mensenleven, vertelt Hermans. Daarom koos hij ervoor om het verhaal van de opkomst en de ondergang van Limburgse mijnen te vertellen parallel aan het leven van Huub Vincken. Deze hoofdrol wordt vertolkt door Huub Stapels. Grofweg speelt het zich af tussen 1900 en 1970. Hermans licht toe: "Het is de grote geschiedenis van Limburg in een hele kleine periode."

Arbeidsmigranten

Acteur en muzikant Emil Szarkowicz treedt in de voetsporen van zijn vader. Hij ging net na de geboorte van Emil vanuit Polen naar het Westen om in de mijnen te werken. Emil groeide in Limburg op en de mijnindustrie wordt onderdeel van zijn familiegeschiedenis.

In het stuk staat hij figuur voor alle arbeidsmigranten, niet alleen de Poolse: "Het gaat niet om mij, maar om de arbeidsmigrant in zijn geheel. Slovenen, Italianen en Marokkanen die samenwoonden in de kolonie. Ik wil een altaar voor hen maken."

28 nationaliteiten werkten ondergronds met elkaar samen, als kameraden. Het ging onderling goed tussen de Limburgers en de arbeidsmigranten. Ze creëerden hun eigen mijnwerkerstaal en samen het zwarte stof van de dag afspoelen onder de douche, schiep een band. Boven de grond zagen ze elkaar ook geregeld. De staat, kerk en het mijnbedrijf zorgden daarvoor.

Multicultureel

De mijnindustrie was vrij planmatig, instituties bemoeiden zich ook achter de voordeur van de mijnwerkers. Zo kwam de priester bij hen thuis. Ze zorgden ervoor dat iedereen met elkaar samen kon leven. Hermans: "Dat Limburg van toen was misschien wel de min of meer de eerste gelukte multiculturele samenleving."

De quote die bij Emils personage op de website staat, vat zijn rol perfect samen: "Boven kijken ze op ons neer, beneden zij wij een familie." Ondergronds waren alle mijnwerkers gelijk. Ze leefden met elkaars leed mee. Toen de mijnen de deuren sloten, pleegden sommige mijnwerkers zelfmoord. De mijnen waren onderdeel van hun identiteit. Dat wordt duidelijk in Huub Stapels rol.

Het Geluk van Limburg is van 23 juli t/m 16 november 2025 te zien in de Rodahal in Kerkrade.