Wat is de impact van publieke rouw op persoonlijk verdriet?

Publieke én persoonlijke rouw

Het hele land leeft mee, maar wat doet dat met iemand wiens verdriet plotseling ook publiek bezit lijkt te zijn? Nu, elf jaar later, besluit Maartje Kral op zoek te gaan naar wat publieke rouw is en wat de invloed ervan is geweest op haar persoonlijke rouw.

In Publiek verdriet onderzoekt ze de impact van publieke rouw op haar persoonlijke ervaring. Samen met haar moeder keert ze terug naar de tijd van de ramp. Door middel van een doos vol met krantenartikelen over haar grootouders en teruggekeerde items uit Oekraïne spreken zij over de tijd waarin de media en de gemeenschap zich massaal over hun verlies bogen.

"Het gebeurde op donderdagmiddag en toen heb ik op zaterdagochtend een journalist aan de telefoon gehad. Toen heb ik ze gevraagd; van wil je alsjeblieft niet van alles gaan publiceren, want dat willen wij niet. En daar hebben ze toen geen gehoor aan gegeven en toen hebben ze dat allemaal in de krant gezet."

Rampverwerking en media

Om beter te begrijpen hoe en waarom publieke rouw ontstaat, gaat Maartje in gesprek met experts. Hoogleraar Lotte Jensen, gespecialiseerd in rampverwerking en media, legt uit hoe media een nationaal wij-gevoel creëren, maar dat dit ook kan wringen met individueel leed: "Paradoxaal genoeg lijdt dat nationale wij gevoel aan de ene kant tot mooie dingen. Aan de andere kant is het door de overvloed aan aandacht misschien nog wel ingewikkelder geworden om werkelijk recht te doen aan dat individuele leed".

Antropoloog Irene Stengs doet onderzoek naar publieke rouw. Zij vertelt dat er steeds vaker publieke rouw ontstaat bij gewone mensen die op ongewone wijze zijn overleden. Het is een ritueel om de dood te markeren In het geval van Maartjes grootouders leidde dat tot een herdenkingsdienst met meer dan 1500 aanwezigen, een ervaring die haar kijk op rouwen veranderde. "Ik denk wel dat je moet begrijpen dat je onderdeel bent of dat je eigenlijk lijdend voorwerp bent van de publieke rouw."

Uiteindelijk gaat Maartje samen met haar moeder naar het MH17 monument om te onderzoeken of zij deel kan nemen aan het ritueel van publieke rouw. Of er voor haar een brug geslagen kan worden tussen het verlies van haar grootouders en de nationale ramp. Een verbinding tussen die publieke en persoonlijke rouw.